Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1980, Blaðsíða 19

Við eigum
að taka skipin
í landhelgisfluginu 19. ágúst,
sem sagt er frá á öðrum stað í
blaðinu, var færeyskur togari
staðinn að veiðum 2 sjómílur
innan íslensku fiskveiðimarkanna.
Þegar Sigurður Árnason skipherra
tilkynnti honum það kvaðst hann
vera fyrir utan samkvæmt sínu
sjókorti.
Var staðsetning gæslumanna
röng eða laug færeyski skipstjór-
inn til að komast hjá handtöku?
Nei, ástæðan var allt önnur. Við
vorum staddir á miðlínu milli ís-
lands og Færeyja. Allt frá árinu
1975, þegar við íslendingar færð-
um fiskveiðilögsöguna út í 200
sjómílur, hafa Danir véfengt rétt
okkar til að nota Hvalbak sem
grunnlínupunkt. Sama gildir
reyndar um Kolbeinsey.
Færeyski skipstjórinn var með
danskt sjókort og þar lá miðlínan
eins og brotna línan á kortinu
sýnir. Samkvæmt því var hann
innan sinnar eigin lögsögu og
meira að segja 8 sjómílur fyrir
innan mörkin. Á þeim stað sem
færeyski togarinn var á veiðum er
sneiðin milli miðlínanna 10 sjó-
mílna breið.
„Við eigum að taka skipin sem
eru á þessu svæði, til að fá dóms-
úrskurð um hvar við stöndum.
Bæði við og færeysku fiskimenn-
irnir erum eiginlega í lausu lofti,
þar sem við vitum ekki hvar
mörkin eru.“
Þannig fórust Sigurði Árnasyni
orð, er hann var spurður álits á
þessu. Að sjálfsögðu átti Sigurður
við þau skip er ekki hefðu tilskilin
leyfi.
Skipum stuggað útfyrir
Þegar fiskveiðilögsagan var
færð útárið 1975 mótmæltu Danir
strax Hvalbak og Kolbeinsey sem
grunnlínupunktum.
„Við höfum haldið fast fram
rétti okkar til hinna umdeildu
svæða, og í þau tvö skipti sem
komið hefur verið að færeyskum
bátum á svæðinu út af Hvalbak
hefur þeim umsvifalaust verið
stuggað í burtu.“ Þetta voru orð
Ólafs Egilssonar í utanríkisráðu-
neytinu.
Ástæðan mun einkum vera sú
að hafréttarmál eru í mótun, þar
sem Hafréttarráðstefna Samein-
uðuþjóðanna hefur ekki lokið
störfum.
í þeim texta, sem nú liggur fyrir
segir eitthvað á þá leið, að sé
skemmra milli landa en 400 sjó-
mílur skuli stuðst við sanngirnis-
sjónarmið og miðlínu þar sem hún
telst eðlileg. Mörkin gætu því í
vissum tilvikum legið nær öðru
landinu en hinu.
Sumir halda því fram, að varð-
andi Grænland, en austur strönd
þess er að mestu óbyggð og engar
fiskveiðar stundaðar þaðan, eigi
þetta sanngirnissjónarmið við
þannig að við ættum jafnvel að fá
meira en helming hafsvæðisins,
skiptir þá ekki höfuð máli hvort
miðað er beinlinis við Kolbeinsey
eða ekki.
Hvað viðvíkur Færeyjum horfir
málið öðruvísi við. Þjóðirnar
beggja vegna hafsins lifa á fiski-
veiðum og sanngirnissjónarmið
ættu tæplega að auka rétt okkar
íslendinga þar.
En ætti hann að minnka frá því
sem nú er?
Rockall ekki sambærilegur
við Hvalbak og Kolbeinsey
I umræðum um Rockall hefur
19
Kort þetta sýnir hvað íslenska efnahagslögsagan skerðist við það að Hvalbakur og
Kolbeinsey falli út sem grunnlínupunktar. Brotna línan verður þá miðlína.
VÍKINGUR