Náttúrufræðingurinn - 2005, Blaðsíða 5

Tímarit Hins íslenska náttúrufræðifélags
1. mynd. Eftir að pldgan kom til Messínu d Sikiley barst hún sjóleiðis til annarra hafna við Miðjarðarhaf.
og í ljós hefur komið að í öllum
þeim sem látist höfðu snögglega á
þennan hátt, voru lungun sýkt og
mennimir höfðu spýtt blóði. Hið
skelfilegasta við sóttina er hversu
smitandi hún er. Þeir sem umgang-
ast einhvem þann er sýkist og deyr
- hvort sem þeir heimsækja hann á
sdttarsængina, eiga við hann
eitthvert samneyti ellegar bera
hann til grafar - munu allir
snarlega fara þangað á eftir
honum. Engin leið þekkist til
vamar.
Til er annað form sjúkdómsins,
sem birtist samhliða hinu fyrsta,
þar sem kýli þrútna í báðum
handarkrikum. Þetta dregur memi
líka hratt til dauða. Þriðja form
sjúkdómsins hrjáir - svo sem bæði
hin fyrrgreindu - fólk af báðum
kynjum. Þetta eru kýli í náram, er
valda einnig bráðum bana.1
Af þessari skýrslu og fjölmörgum
öðrum má ráða að menn gerðu
hvarvetna ráð fyrir að sýkin bærist
með smiti manna á milli. Plágan
herjaði í Avignon allt sumarið 1348
og fram á vetur. Kirkjugarðar
yfirfylltust og líkin lágu og rotnuðu
á götum úti. Þar kom að páfi helgaði
fljótið Rón til viðtöku líkum, sem
síðan var fleygt í það. Hvarvetna var
mengun og rotnun, og nálykt lá yfir
öllu.
Kanúkinn heldur áfram:
Farsóttin er svo skelfileg að læknir
fæst ekki til að vitja sjúks manns af
ótta við að sýkjast af honum, og
2. mynd. Svartidauði flæddi eins og bylgja norður eftir Evrópu.
það þótt sjúklingurinn bjóði að
launum aleigu sína. Faðir heim-
sækir hvorki son né móðir dóttur.
Raunar er svo komið að enginn
fæst til að vitja sjúks manns,
hversu náið sem samband þeirra
hefur verið, nema hann sé þess
albúinn að deyja með honum, eða
fylgja honum fljótlega í dauðann.
... Helmingur íbúartna í Avignon -
eða liðlega það - hefur þegar látist.
Fleiri en 7000 hús innan borgar-
múranna eru læst og yfirgefin, og
úthverfin eru nánast mannlaus.
Páfinn hefur látið kaupa akur
nærri Kirkju hirvnar helgu meyjar
kraftaverkanna og vígt hann sem
grafreit. Þar liggja nú 11.000 lík
grafin. Við þetta bætist fjöldi grafa
hjá spítala heilags Antoníusar, í
kirkjugörðum ýmissa trúfélaga og
í öðrum grafreitum í Avignon.
Ekki má gleyma ástandinu í
nágrenninu. Öll borgarhliðin í
3