Náttúrufræðingurinn - 2005, Blaðsíða 46

Náttúrufræðingurinn
of the town (43% of the total in the whole
census area). Numbers had gone up by
1995 when 866 (56%) nested in the same
area. By 2000 a decline had taken place
(51%) and the actual number of birds
was down to 670 breeding pairs.
Black-headed Gulls are well-known
for their relatively low breeding-site
fidelity, sometimes changing nesting site
from year to year for no apparent rea-
son.13 Changes in water level, illegal
shooting, excessive egging or other form
of disturbance may have been the reason
for changes in bird numbers at individ-
ual sites. These factors mainly affect dis-
tribution, but the general feeding condi-
tions undoubtedly play a crucial role in
the overall population trend. It is sug-
gested that the large increase (7.8% per
annum) in Common Gulls Larus canus,
which has taken place over the same
period, may also be important in this
respect, through competition between
the two species.4 Their increase has been
nearly triple the decline in the Black-
headed Gull population. However, this
idea needs to be substantiated. Whether
a similar decrease has occurred in Black-
headed Gull numbers in other parts of
Iceland is presently unknown. It is ques-
tionable if one can conclude that the
Icelandic Black-headed Gull population
in general has declined, based on the
results from Eyjafjörður alone. Available
data and additional monitoring efforts
from nearby regions could help inter-
preting our results on a larger scale. It is
interesting to note that the Black-headed
Gull population in Northern-Europe
declined severely during the 1990's!8
The same trend may have occurred in
Iceland. Icelandic Black-headed Gulls
primarily over-winter in Europe!3
Whether possible changes on the winter-
ing areas could be related back to the
Icelandic breeding population warrants
study.
Þakkir
Eiginkonur okkar, Sólveig Bergs og Þórey Ketilsdóttir, aðstoðuðu dyggi-
lega við talningamar. Þorsteinn Þorsteinsson lét okkur góðfúslega í té
upplýsingar um fjölda hettumáfa í Hrísey og að nokkru úr Krossanes-
borgum. Kristinn H. Skarphéðinsson lagði til útbreiðslukortið. Lovísa Ás-
bjömsdóttir teiknaði landakortin. Þeim er öllum kærlega þökkuð lið-
veislan.
16. Dagur 25.7.1991. Þröstum fækkar en mófuglum og hettumáv fjölgar.
17. Ævar Petersen 1991. Á hettumáfur að vera réttdræpur? Dagur 27.11.: 6.
18. BirdLife International 2004. Birds in Europe: population estimates,
trends and conservation status. BirdLife International, Cambridge, UK
(BirdLife Conservation Series No. 12). xxiv+374 bls.
PÖSTFANG HÖFUNDA/ÁUTHORS ' ADDRESSES
Heimildir
1. Finnur Guðmundsson 1951. The effects of the recent climatic changes
on the bird life of Iceland. Proc. Int. Om. Congr. 10. 502-514.
2. Bjarni Sæmundsson 1913. Hettumáfurinn. Suðurland 24. maí, 3(49).
192-193.
3. Ævar Petersen & Sverrir Thorstensen 1993. Hettumáfsvörp í Eyjafirði
1990. Bliki 13. 45-59.
4. Ævar Petersen & Sverrir Thorstensen 2004. Vöktun stormmáfsstofnsins
í Eyjafirði 1980-2000. Náttúrufræðingurinn 72(3-4). 144-154.
5. Ævar Petersen 2000. Vöktun sjófuglastofna. Náttúrufræðingurinn
69(3-4). 189-200.
6. Ævar Petersen & Sverrir Thorstensen 1990. Fuglalíf við Akur-
eyrarflugvöll og í grennd 1987. Bliki 9. 7-20.
7. Ævar Petersen & Sverrir Thorstensen 1993. Greinargerð um fugla við
Akureyrarflugvöll og vandamál vegna þeirra. Náttúrufræðistofnun
íslands. Óbirt skýrsla til Flugmálastjórnar. 8 bls.
8. Sverrir Thorstensen & Þorsteinn Þorsteinsson 1999. Fuglalíf Krossa-
nesborga sumarið 1998. Fjölrituð skýrsla. 13 bls. + kort.
9. Sverrir Thorstensen & Þorsteinn Þorsteinsson 2003. Fuglalíf Krossa-
nesborga sumarið 2003. Fjölrituð skýrsla. 14 bls. + 7 kort.
10. Ævar Petersen & Sverrir Thorstensen 2001. Fuglalíf í óshólmum Eyja-
fjarðarár. Náttúrufræðistofnun íslands NÍ-01013. Unnið fyrir um-
hverfisnefnd Akureyrar. 68 bls.
11. Asbirk, S., L. Berg, G. Hardeng, P. Koskimies & Ævar Petersen 1997.
Population sizes and trends of birds in the Nordic Countries 1978-1994.
TemaNord 1997: 614. 88 bls.
12. Stroud, D.A. 1978. Zoology. Þrjár síður í: The valley of Thorvaldsdalur.
Report of the 1977 U.C.W. Iceland Expedition. Cyclostyled report. 103
bls.
13. Ævar Petersen 1998. íslenskir fuglar. Vaka-Helgafell, Reykjavík. 312
bls.
14. Dagur 1.8.1990. Grillveislur hafa orðið að engu.
15. Dagur 25.7.1991. Átaks er þörf í eyðingu vargfugls í Eyjafirði.
Ævar Petersen
Náttúrufræðistofnun íslands
Icelandic Institute of Natural History
Pósthólf/Box 5320
IS-125 Reykjavík
aevar@ni.is
Sverrir Thorstensen
Lönguhlíð 9a
IS-603 Akureyri
sth@akmennt.is
Um höfundana
Ævar Petersen (f. 1948) lauk B.Sc. Honours-prófi í
dýrafræði frá Aberdeenháskóla í Skotlandi 1973 og
doktorsprófi í fuglafræði frá Oxfordháskóla á
Englandi 1981. Ævar hefur unnið á Náttúrufræði-
stofnun íslands frá 1978 og er nú forstöðumaður
Reykjavíkurseturs stofnunarinnar.
Sverrir Thorstensen (f. 1949) lauk kennaraprófi 1970
og er kennari í Glerárskóla á Akureyri. Sverrir hefur
stundað fuglamerkingar fyrir Náttúrufræðistofnun
íslands frá 1978 og tekið þátt í margvíslegum
rannsóknum á fuglum.
44