Náttúrufræðingurinn - 2001, Blaðsíða 42

Um veður og náttúrufará Möðruvöllum 18. APRl'L 1889
Snjóar um nóttina og gerir alhvítt en frostlítið. Um morguninn dimmir og drífa en
hægur. Hvessir á vestan með hádeginu og rífur svo til sólar nýtur, og fölið tekur upp
hér neðra. Gengur meira í norðrið með kvöldinu. Með kuldasveljanda og þokuruðningi.
-Heyri til lóu, sé4fljúgahéryfir.-Iskjóli móti sólerfarin að koma dálítil nál í jörðu. Hér
í garðinum eru farin að koma upp bæði njóla- og kúmensblöð, og arfaplöntur í
„massavís“.
Heimaslóð 10-12, Vorveðráttan á Möðruvöllum í Hörgárdal 1889-1897.
Úr dagbókum Stefáns Stefánssonar skólameistara.
■ námsárin og
MÖÐRUVALLASKÓLI
I Kaupmannahöfn tók Stefán virkan þátt í
stúdentalífi, stjómmálalífi, leiklistarlífi og
öðru því sem var til framfara og menningar-
auka. I stjórnmálunum skipaði hann sér í
flokk með Finni Jónssyni og Skúla Thor-
oddsen. Á Hafnarárunum bjó hann lengst af
á Garði með Valtý Guðmundssyni, en þeir
voru vinir frá barnæsku og hélst sú vinátta
alla ævina. En Hafnardvöl Stefáns tók
skjótari enda en hann hafði grunað. Bene-
dikt Gröndal var vikið frá Latínuskólanum
og Þorvaldur Thoroddsen fluttist þangað
og því losnaði staðan við Möðruvallaskóla
(2. mynd). Stefán varð því að velja um að
ljúka námi eða missa af embættinu og hann
þorði ekki annað en að tryggja framtíð
fjölskyldunnar og tók við kennaraembætti á
Möðruvöllum haustið 1887, 24 ára. Þegar
Stefán kemur að þessari sjö ára gömlu
stofnun var skólinn nánast í andarslitrun-
um, einungis sjö nemendur voru þar og allir
í efri bekk og skólastjórinn, Jón A. Hjaltalín,
hafði ekki sýnt góða stjómunarhæfileika. En
Stefáni tókst að rífa skólann upp, auka
hróður hans út um land og nemendafjöldinn
1. mynd. Stefán Stefánsson 21 árs í Kaup-
mannahöfn (úr myndasafni Guðrúnar
Jónsdóttur).
fór vaxandi. Er ekki ofmælt að Stefán hafi
bjargað þessari merku menntastofnun.
Komu þar einkum til einstakir kennslu-
hæfileikar, sem nutu sín allan starfsferil
Um alþýðumenntun
Það er enn fremur menntun alþýðu, eins og jeg hef bent á annars staðar, sem er
undirstaða undir allri sannri framför þjóðarinnar bæði í pólitísku og verklegu tilliti.
Þetta játa allflestir, en það er hjá mörgum aðeins köld játning með vörunum, án þess, að
hugur fylgi máli, og þess vegna þarf sí og æ, að brýna þetta fyrir mönnum, svo þeir
hljóti að lokum að játa það af hug og hjarta, hljóti að sannfærast um nauðsyn og
nytsemi alþýðumenntunarinnar.
Þjóðólfur 1888, Það þarfað mennta alþýðu.
120