Náttúrufræðingurinn - 2001, Page 10

ferskvatn, eins og t.d. Varmá og Þorleifs-
lækur. Selta vatns á þessum svæðum var
hinsvegar ekki mæld. Eins og getið var í inn-
gangi eru þess dæmi erlendis að flundra
gangi tímabundið upp í ferskvatn.
Meðal flatfiska er það fyrirbrigði vel þekkt
að stöku fiskar séu „öfugir“, þ.e. sú hlið er
dökk og snýr upp (augun eru þeim megin)
sem venjulega er ljós. Það er nokkuð algengt
meðal flundra að vinstri hliðin sé dökk í stað
hægri, einkum er þetta áberandi í Eystrasalti.
Flundran í Norðursjó hrygnir í febrúar til
maí og við Norður-Noreg hrygnir hún í apríl
til júní (Muus o.fl. 1997). Því er ekkert
óeðlilegt við það að kynþroska fiskar séu
komnir nálægt hrygningu hér í lok mars og
byrjun apríl, eins og þeir fiskar voru sem
veiðst hafa í ár. Það má teljast líklegt að þær
flundrur sem kunna að hrygna hér við land
geri það í apríl eða maí. Það á eftir að koma í
ljós hvort sú hrygning skilar nokkru af sér
svo að tegundin nái að viðhalda sér á
íslandsmiðum.
Miðað við útbreiðslusvæði flundrunnar
er sennilegast að hún hafi borist hingað frá
Færeyjum. Ekki virðist vera um rek seiða af
einum árgangi að ræða. Þeir fiskar sem hafa
verið aldursgreindir eru af fjórum árgöngum,
1995-1998. Það er hinsvegar athyglisvert að
af átta fiskum aldursgreindum eru fimm af
árganginum frá 1997.
Hvað veldur því að flundrur birtast nú við
suðurströnd íslands? Það er ekki ljóst.
Ólíklegt er að þær hafi verið hér um langan
tíma án þess að þeirra yrði vart. Hvort
tveggja er að sjómenn eru glöggir á
„afbrigðilega" fiska og tegundin á það til að
leita upp í árósa, jafnvel tímabundið í
ferskvatn, og slíkt vekur mikla undrun þeirra
sem verða fiskanna varir - enda eiga menn
ekki von á flatfiski í ferskvatni. Hver sem
ástæðan er virðist tegundin vera farin að
hreiðra um sig hér. Hvort það er til langframa
eða ekki - um það er ómögulegt að segja til á
þessu stigi málsins. Líklegt er að fleiri fiskar
eigi eftir að að veiðast hér við land, a.m.k.
við suðurströndina og í ám og lækjum þar,
og jafnvel norðan Snæfellsness.
■ ÞAKKIR
Þakkir fyrir að senda flundrur sem þeir
veiddu og/eða upplýsingar um þær til Haf-
rannsóknastofnunarinnar eða Veiðimála-
stofnunar fá Ásgeir Baldursson, Sæljóni RE,
Emil Arason, Hafnarfirði, Gylfi Páll Hersir,
Reykjavík, Heimir S. Karlsson, Hornafirði,
Hrafnkell Karlsson, Hrauni í Ölfusi, Karl
Hreggviðsson, Arnari ÁR, Kjartan Hall-
dórsson, Reykjavík, og Kristján Gauti,
Amari ÁR. Þakkir fyrir greiningu á marflóm
úr fæðusýni fær Anton Galan, Hafrann-
sóknastofnuninni. Hrafnkell Eiríksson
fiskifræðingur las enskan texta og fær bestu
þakkir fyrir.
■ HEIMILDIR
Bjami Sæmundsson 1926. Fiskarnir (Pisces
Islandiae). íslensk dýr 1. xvi + 528 bls.
Ehrenbaum, E. 1936. Naturgeschicht und
wirtschaftliche Bedeutung der Seefische
Nordeuropas. Handbuch der Seefische
Nordeuropas. Bd. 2. 337 bls.
Gunnar Jónsson & Jónbjörn Pálsson. 2001.
Sjaldséðir fiskar á íslandsmiðum árið 2000.
Ægir 94(2). 38-42.
Joensen, J.S. & Á.Vedel Taning 1970. Marine
and Freshwater Fishes. The Zoology of the
Faroes. Vol. 3, Part I. Cop. Andr. Fred. Hpst
& Spn. 241 bls.
Muus, B.J, J.G. Nielsen, P. Dahlstrpm & B.O.
Nyström 1997. Havfisk og fiskeri i
Nordvesteuropa (5. udg.). G.E.C. Gads
Forlag. fsl. þýðing: Fiskar og fiskveiðar við
fsland og Norvestur-Evrópu í þýð. Jóns
Jónssonar og Gunnars Jónssonar. Mál og
menning 1999. 337 bls.
Nielsen, J.G. 1986. Pleuronectidae. f;
Whitehead, P.J.P., M.-L. Bauchot, J.C.
Hureau, J. Nielsen & E. Tortonese (ritstj.).
Fishes of the North-eastern Atlantic and the
Mediterranean. Vol. III. 1299-1307.
88