Náttúrufræðingurinn - 2002, Blaðsíða 52

1. tafla. Nokkrar langtímarannsóknir á fuglum.
Viðfangsefni Árafjöldi * Heimild
Fýll Fulmarus glacialis 47 Dunnet 1991 b
Eyjaskrofa Puffinus tenuirostris 52 Bradleyo.fi. 1991
Hegrar Ardea spp. 29 Hafnerog Fasola 1997
Storkur Ciconia ciconia 57 Bairlein 1991
Flæmingi Phoenicopterus ruber 50 Johnson 1997
Snjógæs Anser caerulescens 23 CoochogCooke 1991
Lyngstelkur Tringa nebularia 26 Thompson og Thompson 1991
Lundi Fratercula arctica 16 Harris og Wanless 1991
Teista Ceppus grylle 25 Fredriksen og Ævar Petersen 1999
Fálki Falco rusticolus 18 Ólafur K. Nielsen 1999
Sparrhaukur Accipter nisus 16 Newton 1991
Turnugla Tyto alba 19 Taylor, I.R. 1991
Lyngrjúpa Lagopus lagopus 16 Moss og Watson 1991
Flotmeisa Parus major 52 Lack 1966, Perrins 1991
Skaði Aphelocoma coerulescens 20 Woolfenden og Fitzpatrick 1991
Mývatnsendur 23 Amþór Garðarsson og ÁmiEinarsson 1997
* Lengd rannsóknar miðast við útgáfu heimildar sem vitnað er til.
eggjum og flestir svartfuglar einu eggi
(Lack 1966, Perrins 1991)). Hugmyndin um
að urptin hafi þróast fyrir tilstuðlan
náttúruvals, sem leið til þess að hámarka
fjölda lífvænlegra afkvæma, var sett fram
af Lack á fyrstu áratugum meisurann-
sóknarinnar. Síðan hafa fleiri þættir verið
teknir inn, eins og áhrif fæðuframboðs á
ástand kvenfugls fyrir varp, en ástand
kvenfugls hefur áhrif á urptarstærð. Tíma-
setning varps, í ljósi þess að fæðuframboð
sé mest þegar ungar eru þurftafrekastir,
hefur verið rannsökuð. Afkomu og stofn-
þætti meisa í sambandi við fæðuframboð
var aðeins hægt að skoða vegna þess að
rannsókn á skordýrum á rannsókna-
svæðinu var rekin samhliða meisurann-
sóknunum. Rannsóknir eins og þessar,
sem reknar eru samhliða eða lúta að fleiri
en einum þætti vistkerfis, styrkja oftast
hver aðra (Perrins 1991). Varpstofninn í
Wytham er ekki stór (7-86 pör árlega) og
því lítið af gögnum sem berst á hverju ári.
Því batna gögnin mikið með tímanum og
hægt verður að svara fleiri spurningum
(Lack 1966).
Rannsóknir. í þácu stofnverndar
Stofnvernd er algeng ástæða fyrir viða-
miklum rannsóknum. Hagsmunir koma þar
iðulega við sögu; til dæmis er oft fylgst
vel með stofnum veiðifugla (Owen og
Black 1991). Oft njóta viðkvæmar tegundir
og tegundir í hættu líka athygli. Stærð
úrtaks og áhrif hennar á stofna sem eiga í
vök að verjast er viðvarandi vandamál í
slíkum rannsóknum því að lítið svigrúm
gefst til tilrauna og fara verður mun
gætilegar en þegar fengist er við algenga
fugla (Pienkowski 1991).
Rannsókn jafngömul fyrrnefndri meisu-
rannsókn (frá 1947) hefur verið gerð á
eyjaskrofu (Puffinus tenuirostris) á
Fishereyju við Ástralíu (Bradley o.fl.
1991). Tegund þessi er langlíf eins og
flestir pípunefir og verpur í milljónatali í
þéttum byggðum við SA-Ástralíu. Fugl-
arnir hafa löngum verið nýttir (kjöt, dúnn,
lýsi) og enn eru teknir hátt í milljón ungar
árlega. Hvati rannsóknanna voru
áhyggjur yfirvalda á sínum tíma vegna
mikillar nýtingar. Fishereyja var valin
vegna þess að hún er aðeins 0,8 ha að
226