Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 2002, Blaðsíða 31

Náttúrufræðingurinn - 2002, Blaðsíða 31
T RAUSTHOLTSHÓLMI í Þjórsá ÁSGEIR PÉTURSSON egja má að ósasvæði Þjórsár hefjist þar sem áin fellur fram úr þrengslunum fyrir neðan Urriða- ________foss - gegnt Kálfholti að austan en Egilsstöðum að vestan. A hún þá ófarna sem næst 16 km leið til sjávar - 6 km frá Gijótnesi að Feijuhamri við Sandhólafeiju, 4 km þaðan að Traustholti í Traustholtshólma og 6 km úr því fram að útfalli sínu. Strax og áin kemur fyrir Grjótnes, sem er austan ár, breiðir hún úr sér og verður farvegur hennar fljótlega um tveggja kílómetra breiður að sandeyrum meðtöldum og breikkar enn meir þegar komið er fr am iyrir Ferjuhamar, svo að um Sýrlækjarbót er hún orðin um 3 km. Þeirri breidd heldur hún alla leið fram að útfalli. ■ SÝRLÆKJARBÓT Fyrir neðan Feijuhamar eru tveir grasi vaxnir hólmar við vesturlandið, fyrst Sýrlækjarbót, sem liggur fyrir landi Sýrlækjanna, og segir Jarðabók Áma Magnússonar og Páls Vídalín árið 1709 (II, bls. 166) að Sýr- lækjarbæir „hafí fyrst staðið í Sýrlækjarbót Ásgeir Pétursson var fæddur 1906 á Eyrarbakka. Hann stundaði nám í Samvinnuskólanum og fram- haldsnám í samvinnufræðum í Edinborg og Kaup- mannahöfn. Hann var sjómaður og verkamaður og lengst af búsettur í Kópavogi og síðar í Reykjavík. Ásgeir og Dýrleif Árnadóttir kona hans dvöldu um árabil sumarlangt á landarcign sinni í Þjórsárósi, Traustholtshólma, þar sem Ásgeir vitjaði laxaneta og æðarvarps. Hann lést 1992. og þaðan færðir í manna rninni". Trúlega hefur frákast árinnar við Ferjuhamar, þegar hún stíflast af jakaburði, hjálpað sandfokinu og uppblæstrinum að losa Bótina frá megin- landinu. Jarðvegur er þarna mjög sendinn og laus í sér og landállinn örgrunnur og vatnslítill. I Bótinni verpir bæði gæs og æður, nytjað af Sýrlækjarbændum þar sem eyjan tilheyrir jörðum þeirra. Sunnan og neðan við Bótina er mikill eyraklasi alla leið niður að bænum Selparti. Mun þetta ásamt Skúmeyrarsvæðinu vera langþéttbýlasta selabyggð í ánni, en að því verður nánar vikið síðar. ■ TRAUSTHOLTSHÓLMI Nærri tveimur kílómetrum neðar er Traustholtshólmi, eða Traustholtið eins og það er kallað í gömlum skrifum. Engar heimildir eru fyrir því hvenær Traustholt varð viðskila við vesturlandið en munnmæli eru á kreiki á þessum slóðum að í miklum vatnavöxtum hafí áin náð því að komast í áveituskurð og ekki farið úr honum síðan. Fellur nú megináin vestan Traustholts í áætluðu hlutfalli 1 á móti 3 og heitir þar síðan Traustholtshólmi. Hólminn var í byggð fram til ársins 1880. Jarðabók Árna og Páls frá 1708 nefnir bæði Traustholt og Traustholtshólma og Manntal 1703 Traustholtshólma. Jarða- bókin segir um Traustholt að því sé „sundur Náttúrufræðingurinn 70 (4), bls. 205-2 J 2, 2002. 205
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.