Náttúrufræðingurinn - 1985, Side 4

1. mynd. Yfirlitsmynd (loftmynd) af kortlagða svæðinu. - Aireal view of the mapped
area. (Ljósm Jphoto: Oddur Sigurðsson, 12. feb. 1982).
2. Jarðmyndanir frá nútíma (hój-
ósen):
a) Hraun
b) Gjall
c) Þykk laus jarðlög
Basalthraunlögum berggrunnsins er
skipt í þrjá flokka. Þeir eru:
Þóleiít: Dulkornótt eða fínkornótt
og oftast dílalaust.
Ólivínbasalt: Fín- til millikorna, oft
með nállaga plagíóklaskristöllum og
ólivíndílum.
Dílabasalt: Plagíóklas- og oft einnig
ólívíndílótt. Dílar mynda a. m.k.
3% af rúmmáli bergsins.
Basaltflokkunin er byggð á kerfi
Walkers (1959) og Ágústs Guðmunds-
sonar o. fl. (1982), sjá greinaröð
Sveins P. Jakobssonar (1984) í Náttúru-
fræðingnum.
Berggrunninum er skipt í myndanir,
sem eru auðkenndar á kortinu með
bókstöfum. Myndanirnar eru oftast
samsettar úr margskonar bergflokk-
um. Ein og sama myndun getur haft
mismunandi segulstefnu, því að mynd-
anaskilin eru valin nteð það í huga að
myndanirnar séu jarðfræðileg eining í
tíma og rúmi, þ. e. a. s. eining, sem
unnt er að rekja í jarðlagastaflanum
og greina frá öðrum myndununr.
Auk þessa er bergið greint í ísúrt
berg (andesít), súrt berg (líparít), set-
berg og nióberg. Móberginu er skipt
eftir aldri í móberg frá Matuyama seg-
ulskeiði (eldra en 0,7 milljón ára) og
móberg frá Brunhes segulskeiði
(yngra en 0,7 milljón ára).
Bergið er einnig flokkað eftir segul-
stefnu í rétt segulntagnað (normal
(N)), öfugt segulmagnað (reverse(R))
og óvisst (anomal (A)). Segulstefna
98