Náttúrufræðingurinn - 1985, Blaðsíða 34

8. mynd. Kistufell í Esju, um 800 m hátt. Par kortlagði Ingvar Birgir Friðleifsson snið
með 65 merktum hraunlögum og nokkrum jökulbergs- og setlögum, til sýnasöfnunar
vegna bergsegulmælinga (Leó Kristjánsson o.fl. 1980). Öll hraunin reyndust vera öfugt
segulmögnuð nema 13 laga syrpa (SB 24—36) í miðri hlíð. Þessa syrpu nefndi Trausti
Einarsson (1957) N3, og má rekja hana víða um Esjuna og í Hvalfirði. - The N3 polarity
zone, possibly corresponding to the Reunion geomagnetic event, outcrops half-way up
Kistufell in Esja, SW-Iceland. (Diagram from Leó Kristjánsson et al. 1980)
þeim til tenginga milli sniða sem
lengra er á milli en 1 km eða svo. Bæði
geta þykktir syrpanna breyst verulega
á lengri vegalengdum, og eins geta
misgengi eða hallabreytingar valdið
því að jarðfræðingur tengi sarnan rang-
ar syrpur á korti sínu.
UM NIÐURSTÖÐUR BERG-
SEGULMÆLINGA Á ÍSLENSKUM
MYNDUNUM
Vegna margháttaðra rannsókna á
setlögum og á aldri hafsbotnanna (Leó
Kristjánsson 1978) er mikilvægt að
geta byggt upp traustan tímakvarða
fyrir umsnúninga jarðsegulsviðsins.
Hafa margir vísindamenn unnið ötul-
lega að því um allan heim síðastliðin
20 ár, en árangur þeirra rannsókna er
enn ekki fullnægjandi. Hraunlög, sem
hægt er að aldursgreina með geisla-
virkniaðferðum, hafa reynst vel við
uPPbyggingu þessa tímakvarða. Á það
ekki síst við um íslensk hraun, þar eð
gosvirkni hefur verið mikil og nokkuð
jöfn hér síðastliðin 15 milljón ár en
ummyndun bergsins fremur lítil. Hafa
niðurstöður bergsegulmælinga á ís-
landi því haft veruleg áhrif á þróun
þekkingar manna á jarðsegulsviðinu;
eru meðal annars nokkur einstök
segulskeið kennd við íslenska staði,
þar sem bergi frá þessum skeiðum var
fyrst lýst. Einnig hefur notkun berg-
segulmælinga verið ntjög mikilvæg í
ýmsum kortlagningarverkefnum, og er
hluti niðurstaðna eins slíks verkefnis
128