Náttúrufræðingurinn - 1935, Blaðsíða 18

6 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
■ iiiiiiMiiiiimiiiiMimiiiiiiiiiiMiMiiiiiiimiimiiiiiiiMiimiiiiiiiiiiiiimiiimiiiiMiiiimmmiiniiiiiiiiiiimiiiiimiuniiiiimiiiiMiiii
ærnar vantaði önnur efni en næringarefni eða fjörefni, hvort
þær vanti með öðrum orðum steinefni eða sölt og yrðu þess v.egna
einlembdar. Eg hefi gert nokkrar tilraunir í þessa átt, og þyk-
jst geta fullyrt, að hér sé um skort að ræða. Eg hefi búið til
efnablöndu, sem mér er óhætt að fullyrða, að fjölgi tvílembum
til stórra muna. Vökvinn er gefinn ánum um þriggja vikna tíma,
áður en til þeirra er hleypt. Það er afar einfalt og fyrirhafnar-
lítið að gefa hann og kostar aðeins einn eyri á dag eða 25 aura
fyrir hverja á yfir allan tímann, svo útgjöldin eru alveg hverf-
andi lítil, ef að það á annað borð borgar sig að fá tvö lömb
undan hverri á. En vitanlega verður árangurinn því óvissari,
sem þess gætir meir, að stofninum hafi, með úrvali, verið beint
í einlembingsáttina.
Nú er því ekki að neita, að það er mjög algeng skoðun,
mér liggur við að segja trú, meðal fjárhölda, að það borgi sig
ekki að hafa ær tvílembdar. Eru færðar fyrir því aðallega þrjár
ástæður: 1) að ærnar séu fóðurfrekari, 2) að lömbin séu verri
(smærri) og 3) að féð úrkynjist. Skulum við þá athuga þessar
ástæður nánar.
Vitanlega er það rétt, að ærin þarf meira fóður, til þess að
skila tveimur góðum lömbum heldur en einu. Til þess nú að
verða dýrari í fóðrun, þyrfti tvílemban að éta meira en tveggja
kinda fóður, en allir vita, að hún gei'ir það ekki. Ef við tökum
dæmi af bónda, sem þarf 2 hesta af heyi handa kindinni yfir
veturinn, þá er tvílemban betur alin á þremur hestum, en tvær
ær á fjórum hestum, þótt báðar séu einlembdar. Það er með öðr-
um orðum enginn smáræðis munur á heyeyðslu, hvort fóðra þarf
eina eða tvær ær til þess að fá sama lambafjölda. En sparnað-
urinn er miklu meiri en þetta. Að fá sama lambafjölda undan
helmingi færri árn þýðir helmingi minni bústofn; bústofninn
bindur með öðrum orðum helmingi minna fjármagn. Það þýðir
ennfremur helmingi minni peningshús, helmingi minna verk við
hirðingu o. s. frv. Lömbin mega vera allmiklu lakari til þess
að þetta borgi sig ekki, jafnvel þó að tekið sé tillit til þess, að
ullin vitanlega minnkar um helming. ísl. fjárbúskapur byggist á
kjötframleiðslu, en ,ekki á ullarframleiðslu, og svo verður einn-
ig framvegis. Ullin er of léleg vara til þess að hún geti ráðið
stefnunni í ísl. fjárræktarmálum, þótt sjálfsagt sé að taka líka
mikið tillit til hennar við ræktun stofnsins. Þessi agnúi — rýrn-
un ullarmagnsins — hefir þannig litla fjárhagslega þýðingu.