Náttúrufræðingurinn - 1935, Blaðsíða 36

24 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
iiiiiiiiiimiiimiimiimimmiiiiiimimmmiimimiiiimimmimimmiiiimiiiimmiimmMiimmiiiiimiiimitiiiiiiimmiimiii
Með hverju slá fuglarnir?
í 3. árg. Náttúrufræðingsins, bls. 121—123, birtist grein
með þessari fyrirsögn eftir hr. G. Sv. Er þar meðal annars skýrt
frá athugunum og áliti hr. Björns Pálssonar á Kvískerjum í
Skaftafellssýslu á þessu sviði, og er það á þá leið, að fuglateg-
undir þær, sem greinin einkum ræðir um, nefnilega fálkinn,
skúmurinn og kjóinn, muni á flugi aðeins eða aðallega slá með
löppunum, hvort heldur þeir séu að verja egg sín og unga, eða
afla sér fæðu (fálkinn). Ennfremur segir í greininni (bls. 122),
og eru þau orð höfð eftir Birni á Kvískerjum, ,,að allmikill mun-
ur geti verið á aðferð fálka og skúma, þar sem valurinn veiðir
til matar sér, en skúmurinn er aðeins að verja egg eða unga
sína“ (auðk. af mér). Þó er sagt rétt á eftir, að skúmurinn drepi
máfsunga (og éti), þegar hann getur.
Það vill nú svo til, að eg hefi um dagana haft allmikið sam-
an við fugla að sælda, og því séð ýmislegt til þeirra. Og eg get
fullvissað hvern sem vera vill um það, að skúmurinn, sem verp-
ir hér á láglendinu kringum Jökulsá í öxarfirði, drepur ótæpt
fugla til matar sér, t. d. hávellur, duggandir, grænhöfðaandir
o. fl. andategundir, og — þó einkum hér í Lóni — æðarfuglinn.
Hefi eg svo oft horft á þær aðfarir, að þar kann eg eigi tölu á.
Og þar sem eg einnig oft hefi bjargað fugli úr fangbrögðum
við skúminn og oft t,ekið af honum dauða fugla, hefi eg fengið
allgott tækifæri til að kynnast drápsaðferð hans, þegar hann
drepur sér til matar. Að lýsa henni til fullnustu verður eigi gert
hér — það er efni í greinarstúf út af fyrir sig; aðeins vil eg
geta þess hér, að skúmurinn þá banar nær öllum fuglum — eða
alveg öllum — á þann hátt, að hann grípur með nefinu um
höfuð þ.eirra og nær með efri skoltinum (króknum) á höfuð-
kúpuna, sem brotnar, gengur þá krókurinn inn í heilann og
veitir þannig „heilundarsár“, ærið nóg til bana hverjum fugli,
sem verður fyrir því.
Vilji menn komast að raun um með hverju fuglarnir slái
(á flugi), þá þarf til þess margar glöggar athuganir, ekki ein-
göngu á áðurnefndum tegundum, heldur fleiri. Einnig þarf að
athuga, hv.ernig varnar- eða sóknaraðferðum sitjandi fuglar
beita, — með öðrum orðum, að rannsaka hver tæki — vængi,