Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1947, Side 22

Náttúrufræðingurinn - 1947, Side 22
114 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN á viðnum, en út frá henni vaxa þræðir inn um viðinn, og geta þeir orðið furðulangir. Fyrir áhrif sveppsins rnissir viðurinn alla innbyrð- is festu, í hann koma rifur, sem liggja ekki eingöngu samhliða trefj- unum í viðnum, heldur einnig þvert á þær og allavega á misvíxl. Sækir sveppurinn næringu í viðinn, og myndast rifurnar af þeirri ástæðu. Aðrir sveppir og gerlar, sem geta lifað á trjáviði, liafa sams konar áhrif á hann, þótt seinvirkari séu, og eru sumir jafnvel eitr- aðir. Margt er gert til að verja viðinn jiessum skemmdum, svo sem al- kunnugt er, það fyrst og fremst að lialda frá honum öllum raka. En því verður ekki ætíð við komið, t. d. ekki, þegar viðurinn þarf að liggja í jörðu, sem ævinlega er meira eða minna rök. Er hann þá gegnbleyttur með ýmsum efnum i varnar skyni, sem drepa smáveru- gróður eða hindra tímgun lians, t. d. með súblímati, koparvítríóli, kreósótolíu, kreósólkalsíumi og tríólíti, senr er sambland af natríum- flúóríði, dínítrófenóli og kalsíumkrómati. Þessi efni þurfa að kom- ast eins langt inn í viðinn og frekast er unnt, helzt inn í miðbik livers bita eða trjástofns, Jiví að myndazt geta rifur í viðnum, sem ná svo iangt inn í hann, að sveppir geti borizt með Jreim inn fyrir hinn gegnbleytta liluta viðarins, ef aðeins ytri hlutinn var gegn- bleyttur, og er Jxá innri iilutanum hætta búin. Er ]>ví ekki nægilegt að bera efnin utan á viðinn, því að mjög er J>að þá takmarkað, hversu langt J>au síast inn í hann. Það er af sömu ástæðu ekki heldur nægi- legt að láta viðinn liggja í upplausn Jiessara efna. En með öðrum ráðum er hægt að gegnbleyta viðinn algerlega, liversu gildir sem trjástofnarnir eru, og eru það aðallega tvenns konar aðferðir, sem eru í notkun. Onnur aðferð er í því fólgin að Jrrýsta upplausn varnarefnisins í gegnum trjástofninn. Til ]>ess að það megi takast, þarf trjástofninn að vera með berkinum og óþornaður, því að þá eru viðaræðarnar enn opnar og samband milli þeirra frá einúm enda til annars. Ann- ar endi stofnsins er þá festur við leiðslu, sem er í sambandi við vökvapressu og er fyllt með várnarefninu. Þrýstist Jrað þá smátt og smátt inn í stofninn og rekur viðarsafann á undan sér, en að nokkr- um dögum liðnum hefur varnarefnið borizt endanna á milli. Hin aðferðin og séi algengasta er frábrugðin hinni fyrrnefndu, einkum að því leyti, að ]>á er varnarefninu ekki aðeins þrýst inn í viðinn frá endanum, heldur einnig frá hliðunum. Þarf viðurinn þá að vera barkarlaus og vel þurr, og næst beztur árangur ;í viði, sem

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.