Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1970, Qupperneq 134

Náttúrufræðingurinn - 1970, Qupperneq 134
252 NÁTTÚRU F RÆ ÐINGURINN að yfir aðalrispur með suðlægri stefnu liggi grynnri rispur með stefnu undan hallanum, sem myndazt hafa við jökulskrið, eftir að jökullinn tók að þynnast og skrið hans að laga sig meira eftir landslagi. Þótt aðalefni bergsins í Mýrdal sé inóberg, eru þó nokkur svæði með fornum basalthraunum, sem vel Jiafa geymt jökulrispur. Stærst þessara svæða er hraunið, sem myndar hjallann vestan undir Reynisfjalli, en á jrví standa Foss-bæirnir. Nyrzt sér fyrir því á svonefndu Falli, hæðinni vestur af Heiðardal, og liggur það þaðan til suðurs undir þykkum jarðvegi allt í Holtsenda, sem er skammt norðan við bæinn Þórisholt. Víða sér í það í vesturbrún hjallans, t. d. við þjóðveginn í Gatnabrún, en þar liggur ofan á því allþykkt lag af jökulruðningi. Lengi sást fallega jökulrispuð klöpp við Jyjóðveginn á beygjunni upp af bænum Norður-Götum, en nú hafa vegagerðarmenn mjög spillt henni. Úr Jressu hrauni hefur jökullinn brotið upp efnið í jökulurðina norðan við Reynisfjalls- endann. Næst stærst er hraunið á Dyrhólaey. Þá eru minni svæði, t. d. austan við bæinn að Skeiðflöt og tvö á vesturbrún Dalalieiðar sunnan Dimmagils. Þá eru og hraun á Skammadalsheiði, Sjónaröxl að norðaustan og Fagurhól, syðst á Giljaheiði, suðurbrún Reynis- fjalls að vestanverðu og á Hjörleifshöfða. Ennfremur eru á nokkr- um stöðum fornir gígtoppar úr basalti, sem jökullinn hefur skafið móberg ofan af og sett innsigli sitt á. Þá er og allvíðáttumikið basaltsvæði við suðurbrún Mýrdalsjökuls, en mestur hluti þess hef- ur komið undan jökli síðustu 50 til 70 árin, svo að lítil not eru að jtví við framangreindar rannsóknir. Mér var strax Ijóst, er ég hóf jressar rannsóknir, að sérstaklega væri um átta staði að ræða í Mýrdal, sem gætu hafa staðið íslausir upp úr jökulhellunni á síðasta jökulskeiði. Staðir þessir eru talið vestan frá: Pétursey, Fellsfjall, Búrfell, Dyrhólaey, Reynisfjall, Hatta, Háfell og Hjörleifshöfði. Þetta eru því staðirnir, sem ég hef sérstaklega athugað með hliðsjón af ummerkjum ísaldarjökulsins í fjöllunum norður af Mið-Mýrdal, en þar var ég kunnugastur öll- um staðháttum. Pétursey er sérstætt móbergsfjall með allmiklum innskotslögum úr basalti. Hún er 275 m y. s. og rís 235 m yfir umhverfi sitt. Eyjan er sennilega lilaðin upp við neðansjávargos á hlýviðrisskeiði, og er nú ekki nema lítill hluti Jress, sem hún hefur upphaflega
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.