Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1992, Side 80

Náttúrufræðingurinn - 1992, Side 80
3.-4. mynd. Jötungíman (Langermannia gigantea) á mismunandi þroskastigum á vaxtar- staðnum í Þríhyrningi, 8. september 1988. Langermannia gigantea at Príhyrningur on 8 September 1988. Mynd photo Hörður Kristinsson. (2. mynd). Sveppirnir uxu þarna á vallgrónum tóftum eyðikotsins Svíra, sem er ofarlega í túni Príhyrnings. Alls fundust þarna 10 eintök af sveppnum, að þeim meðtöldum sem Sigurður hafði tekið. Voru þeir dreifðir um svæði sem var um 200-300 m2. Sveppirnir voru mældir og ljós- myndaðir og reyndist stærsta eintakið vera 55 cm í þvermál. Sumar kúlurnar voru snjóhvítar og nær sléttar utan en þær eldri og þroskaðri voru með reit- skiptu sprungumynstri að utan og farnar að dökkna nokkuð. Þær elstu voru byrjaðar að opnast um sprung- urnar, svo að skein í grænbrúna gyrj- una, og raunar var ein kúlan alveg rofin að ofan með brúnu gródusti (3.^1. mynd). Tekin voru sýni af sveppunum til rannsóknar. Samkvæmt þeim athug- unum eru kapilluþræðir gulbrúnir 3,0-6,5 pm í þvermál, með þverveggj- um hér og hvar. Gróin eru hnöttótt eða örlítið sporbaugótt, 4,0-5,5 pm í þvermál, með örstuttum broddi og dropa í miðju. Verður ekki annað séð en að þessi einkenni komi vel heim við ofangreinda lýsingu. Að sögn Þórðar í Þríhyrningi hafði hann tekið eftir þessum sveppum á sama stað a.m.k. fyrir tveimur árum, eða sumarið 1986. Sumrin 1989 og 1990 sáust sveppirnir líka þarna en hafa ekki orðið nálægt eins stórir eða margir og sumarið 1988. Þeir virðast því koma upp þarna flest sumur en mismunandi mikið eftir áferði. Þessir fundir jötungímunnar á ís- landi hljóta að vekja furðu jafnt lærðra sem leikra og kalla fram spurn- ingar um tilkomu hennar og aldur í landinu. Vaxtarstaðurinn í Hruna- mannahreppi bendir til að tegundin hafi slæðst hingað með svínafóðri frá útlöndum, en aftur á móti verður sú ályktun varla dregin af fundarstaðn- um í Hörgárdal, a.m.k. hefði hún þá átt að berast þangað fyrir mörgum áratugum, þegar kotið var enn í byggð. Vegna stærðarinnar verður að telj- ast afar ólíklegt að jötungíman hafi skotið upp kollinum af og til hérlendis undanfarna áratugi eða aldir án þess að það væri í frásögur fært. Að vísu er þess að geta að sveppanafnið Lycop- erdon bovista, sem Linné gaf þessari tegund 1753, kemur fyrir í flestum gömlum plöntulistum, allt frá lista 222
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.