Náttúrufræðingurinn

Volume

Náttúrufræðingurinn - 1992, Page 80

Náttúrufræðingurinn - 1992, Page 80
3.-4. mynd. Jötungíman (Langermannia gigantea) á mismunandi þroskastigum á vaxtar- staðnum í Þríhyrningi, 8. september 1988. Langermannia gigantea at Príhyrningur on 8 September 1988. Mynd photo Hörður Kristinsson. (2. mynd). Sveppirnir uxu þarna á vallgrónum tóftum eyðikotsins Svíra, sem er ofarlega í túni Príhyrnings. Alls fundust þarna 10 eintök af sveppnum, að þeim meðtöldum sem Sigurður hafði tekið. Voru þeir dreifðir um svæði sem var um 200-300 m2. Sveppirnir voru mældir og ljós- myndaðir og reyndist stærsta eintakið vera 55 cm í þvermál. Sumar kúlurnar voru snjóhvítar og nær sléttar utan en þær eldri og þroskaðri voru með reit- skiptu sprungumynstri að utan og farnar að dökkna nokkuð. Þær elstu voru byrjaðar að opnast um sprung- urnar, svo að skein í grænbrúna gyrj- una, og raunar var ein kúlan alveg rofin að ofan með brúnu gródusti (3.^1. mynd). Tekin voru sýni af sveppunum til rannsóknar. Samkvæmt þeim athug- unum eru kapilluþræðir gulbrúnir 3,0-6,5 pm í þvermál, með þverveggj- um hér og hvar. Gróin eru hnöttótt eða örlítið sporbaugótt, 4,0-5,5 pm í þvermál, með örstuttum broddi og dropa í miðju. Verður ekki annað séð en að þessi einkenni komi vel heim við ofangreinda lýsingu. Að sögn Þórðar í Þríhyrningi hafði hann tekið eftir þessum sveppum á sama stað a.m.k. fyrir tveimur árum, eða sumarið 1986. Sumrin 1989 og 1990 sáust sveppirnir líka þarna en hafa ekki orðið nálægt eins stórir eða margir og sumarið 1988. Þeir virðast því koma upp þarna flest sumur en mismunandi mikið eftir áferði. Þessir fundir jötungímunnar á ís- landi hljóta að vekja furðu jafnt lærðra sem leikra og kalla fram spurn- ingar um tilkomu hennar og aldur í landinu. Vaxtarstaðurinn í Hruna- mannahreppi bendir til að tegundin hafi slæðst hingað með svínafóðri frá útlöndum, en aftur á móti verður sú ályktun varla dregin af fundarstaðn- um í Hörgárdal, a.m.k. hefði hún þá átt að berast þangað fyrir mörgum áratugum, þegar kotið var enn í byggð. Vegna stærðarinnar verður að telj- ast afar ólíklegt að jötungíman hafi skotið upp kollinum af og til hérlendis undanfarna áratugi eða aldir án þess að það væri í frásögur fært. Að vísu er þess að geta að sveppanafnið Lycop- erdon bovista, sem Linné gaf þessari tegund 1753, kemur fyrir í flestum gömlum plöntulistum, allt frá lista 222
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.