Samvinnan - 01.05.1949, Page 15

Guðlaugur Rósinkranz, yjirkennari, ávarpar
samkomuna.
margir, að þarna var stefna, sem
mundi vera þess megnuð að gera hug-
sjón að veruleika og vinna í þágu
frelsis og mannréttinda á sviði hins
daglega lífs.
Það var þessi hagræna hugsjón
samvinnustefnunnar, að hver fengi þá
vöru, er hann þyrfti, með sannvirði,
fátækir sem ríkir hefðu sömu aðstöðu
til þess að hafa áhrif á og ráða um
rekstur sinnar sameiginlegu verzlun-
ar, og að fullkomin samhjálp, byggð
á jafnréttisgrundvelli, væri ríkjandi,
sem gerði það að verkum, að ég og
margir mínir jafnaldrar aðhylltust
þessa stefnu. Og það var jafnframt
þessi trú, sem var-þess valdandi, að ég,
þegar eg las hagfræði í Stokkhólmi, tók
samvinnufræði sem sérgrein hagfræð-
innar. Eðlileg afleiðing af því var svo,
að ég að loknu námi gerðist kennari
við skóla samvinnumanna. Sem kenn-
ari við Samvinnuskólann hef ég nú
starfað í 19 vetur. Á þessum árum hef
ég liaft tækifæri til þess að kenna og
kynnast mörgum góðum samvinnu-
mönnum, mönnum, sem einatt hafa
komið í skólann vegna trúar sinnar á
gildi samvinnunnar, og vonandi hafa
þeir flestir farið úr skólanum með
vissuna um gildi hennar. Enda hafa
margir af nemöndum Samvinnuskól-
ans orðið athafnamiklir starfsmenn í
þjónustu samvinnumálanna í landinu.
Það hefur verið ánægjulegt að
kenna í Samvinnuskólanum vegna
þess, að svo að segja hver einasti nem-
andi hefur komið þangað af frjálsum
vilja, ég á við, að þeir hafa ekki verið
sendir þangað af foreldrunum aðeins
til þess að vera í skóla, nei, þeir hafa
komið til þess að læra það, sem þá
hefur langað til. Þeir hafa komið til
þess að búa sig undir lífsstarf, sem þeir
vilja stunda, og hafa trú á, að þeir
vinni með því gagn í þjóðfélaginu.
En það er eins með samvinnustefn-
una og allar aðrar stefnur, hversu góð-
ar og fullkomnar sem þær eru, að hún
breytist eftir tíma og aðstæðum, en
grundvöllurinn, hinn raunverulegi
kjarni hennar, hugsjónin um samhjálp
og réttlæti í öllum viðskiptum, getur
ekki breytzt; verði það, er ekki lengur
um samvinnustefnu að ræða. Það ber
því hverjum sönnum samvinnumanni
að gæta þess vel, að frá þessum grund-
vallarreglum verði aldrei horfið; verði
það gert, er samvinnustefnan í voða.
Að lokum vil ég nú, er ég hverf frá
kennslu við Samvinnuskólann, senda
nemöndum mínum beztu kveðjur og
þakka þeim fyrir gott samstarf og fyrir
það, að þeir með námi sínu og fram-
komu í skólanum hafa gert mér starfið
þar sérstaklega ánægjulegt.
Guðl. Rósinkranz.
Sigurður Kristinsson:
Það var merkur þáttur í sögu sam-
vinnuhreyfingarinnar, er Samvinnu-
skólinn hóf göngu sína haustið 1919.
Þá byrjaði skipuleg fræðsla um sam-
vinnumálin. Síðan hefur margt efni-
legra ungmenna hvarvetna af landinu
sótt skólann og kynnzt þar hugsjónum
samvinnustefnunnar. Margir hafa lok-
ið námi í skólanum og orðið dugandi
menn. Meirihlutinn mun hafa unnið
að framgangi samvinnuhreyfingarinn-
ar í sínu héraði og á annan hátt. Vil ég
í því sambandi benda á, að allt að því
helmingur kaupfélagsstjóra Sambands-
félaganna hafa lokið námi í Samvinnu-
Sigurður Krislinsson, formaður S.Í.S., jlytur
ávarp sitt.
skólanum. En auk þess eru þaðan svo
fjölmargir af öðrum starfsmönnum
samvinnufélaganna og Sambandsins.
Allstór hópur af nemöndum skólans
mun hins vegar hafa kosið sér athafnir
á öðru starfssviði. Þó hygg ég, að flestir
þeirra hafi tileinkað sér svo mikinn
samvinnuanda í skólanum, að þeir
hlynni samt lieldur að samvinnustefn-
unni, eða að minnsta kosti vinni ekki
á móti henni.
Aðalhvatamenn að stofnun Sam-
vinnuskólans voru þeir Jónas Jónsson
og Hallgrímur bróðir minn. Jónas
Jónsson hefur verið skólastjóri skólans
allt frá stofnun hans, að undanteknum
þeir fjórum árum, sem hann var ráð-
lierra, en þá gegndi Þorkell Jóhannes-
son prófessor skólastjórastörfum. Jónas
hefur alla tíð verið lífið og sálin í
starfsemi skólans og hinn leiðandi
kraftur. Fræðsla hans í samvinnumál-
unum hefur borið góðan ávöxt og ó-
víst er, að samvinnumenn almennt
geri sér þess fulla grein, hve mikið
þeir eiga honum þar að þakka.
Ég vil fyrir hönd Sambands ísl. sam-
vinnufélaga þakka Jónasi Jónssyni og
samkennurum hans mikil og góð störf
við Samvinnuskólann. Persónulega
15