Samvinnan - 01.04.1970, Page 48

skaut það, sem fyrir fé er falt.
Eftirvænting og tilhlökkun er
orðin næsta fágæt. Keyptar
skemmtanir hafa komið í stað
eigin leika.
Ég skal nú í örfáum orðum
minnast á helztu breytingar í fari
skólanema í Reykjavík, eins og
þær blasa við mér eftir áratuga
samstarf við þá. Unglingar eru
linari til átaka en feður þeirra
og mæður voru. Þeir eru kulvís-
ari. Útivist er þeim andstæð. Bíll-
inn og húsaskjól eru þeirra ær
og kýr. Hlutfallslega fleiri eiga
við sálræna erfiðleika að stríða
og eru ónógir sjálfum sér. Ungl-
ingar eru nú opinskárri. Fleiri
fást til að ræða vandamál sín
opinskátt. Öfund er fágætari. 111-
kvittni í garð félaga og kennara
er liðin saga. Unglingar gera sér
nú fyllri grein fyrir því, að
menntunar er þörf til þess að
verða fullgildir þegnar í þjóð-
félagi næstu áratuga. Margt hef-
ur verið rætt og ritað um skóla-
mál og kennt þar margra grasa
og misjafnra. Mér sýnist mennta-
skólanemar beri þar af að ábyrgð
og raunsæi í tillögum árþinga
sinna. Æskan í dag vill styrkari
stefnu í skólamálum. Er það að
vonum. Unglingar gera sér fyllri
grein fyrir því, hvert hugur
þeirra stefnir, en forverar þeirra
gerðu. Atvinnuöryggi og góð af-
koma virðist ráða í ríkum mæli
stöðuvali.
En það vantar vissa kjölfestu í
æsku nútímans, sem æskan fyrir
20—30 árum státaði af. Er það
trú? Fyrrum fullnægðu pólitísku
flokkarnir trúarþörf unglinga, en
nú ánetjast flokkunum færri, og
þeir hættir að vera trúarsam-
félög. Væri ekki hér jarðveg að
erja, foreldrar kenndu almennar
börnum sínum bænir, svo sem við
lærðum, og auka svo trú- og
siðfræði í skólum? Maðurinn lifir
ekki af einu saman brauði, ekki
fremur nú en fyrir 2000 árum.
Eða eigum við að fela allt trúar-
uppeldi ótíndum heilagsanda-
hoppurum?
Hvernig verður æskufólk í
Reykjavík að öðrum aldarfjórð-
ungi liðnum? Enginn er þess um-
kominn að spá þar um, en það er
bjargföst trúa mín, að unga fólk-
ið, sem er að vaxa úr grasi, verði
föðurbetrungar í uppeldismálum.
Því hefur skilizt, að ofeldi leiðir
ekki til farnaðar og æ koma mein
eftir munuð.
Margar blikur eru þó á lofti.
Fylgikvillar velferðarríkisins eru
á næsta leiti. Sænskum og dönsk-
um unglingum eru tiltæk eitur-
lyf, að ekki sé talað um klámrit
og klámmyndir, sem hvarvetna
eru föl þar í löndum. Má því
gera því skóna, að innan tíðar
skjóti þessi ófögnuður upp koll-
inum hér. Forðast skyldi að gera
slíkt að æsifregnum, þótt auka
kynni það sölu blaða dag og dag.
Hins vegar skyldi hver og einn
talinn vargur í véum, sem færi
að tæla fólk — ekki sízt unglinga
— til eiturlyfjaneyzlu. Sýnum
þeim enga miskunn.
Jón Á. Gissurarson.
Hrafn Gunnlaugsson:
ÞRJÚ SAMSTÆÐ ÁSTARLJÓÐ
ÁST
Þau. Eina hentuga nótt.
Leiðir þeirra skárust eins og hnífseggjar
sem er höggvið saman.
Bitur er snertingin en heit
eina hentuga nótt.
Hann og hún.
Flugbeittur morgunninn klauf þau
í tvo ósættanlega heima.
Heit er dögunin en bitur
eftir hentuga nótt.
GRÁTT SILFUR
Enn man ég þá nótt.
Ekki vindinn sem blés í kaun í frostinu.
Ekki tunglið sem flæddi inn á teppið.
Aðeins undrið í myrkrinu.
Óhagstæðir verða dagarnir.
Tilviljunarkenndir fundir
og vandræðaleg auglit á mannamótum
tala sínu máli
— en ég læt eins og ekkert sé
og elda grátt silfur við sjálfan mig.
/------------------------------------------------------s
Dagur Sigurðarson:
VÍTI TIL VARNAÐAR
(Til Þorgeirlaugs Mikaelssonar)
Þegar hinn úngi efnilegi
gáfaði
glæsilegi
atorkusami
hugsjónamaður um íslenzka kvikmyndagerð
hafði feingizt við kvikmyndun
fossa
gosa
og merarrassa
fyrir túristatrekkiríið í fimm ár
var hann kominn með gat á skeifugörn
í staðinn fyrir
djörfu
hugljúfu
tímamótakvikmyndina sem hann hafði
geingið með í maganum
v______________________________________________________)
Enn man ég þá nótt.
Undrið;
þetta sameiginlega þýfi okkar
sem við viljum helzt ekki kannast við.
ENDURFUNDIR
Heimskir góna búðagluggarnir út f sumarið.
Ég brosi vandlega við kunningjum
og geri mér dælt við götuna.
Alltaf jafn sjálfsánægður
í hagstæðum jakka og burstuðum skóm
með slangur af bröndurum upp á vasann.
Þá brýt ég sjálfan mig á þér
eins og blindskeri f götunni.
Þú kemur mér í opna skjöldu
og nístir sakleysislegum augum í hjarta mitt.
Eitt andartak;
og ekkert er til í heiminum nema ég og þú.
Svo kinka ég flóttalega kolli
og flýti mér niður asnalega götuna.
48