Samvinnan - 01.06.1970, Blaðsíða 51

F. Samtök frjálslyndra og
vinstri manna
Samtök frjálslyndra og vinstri manna
voru stofnuð sem stjórnmálaflokkur á lands-
fundi 14.—16. nóvember 1969. Að stofnun
hans stóðu einkum menn, sem fyrr höfðu
starfað innan Alþýðubandalagsins, áður en
það var skipulagt sem stjórnmálaflokkur —
þ. á m. menn úr Sósíalistaflokknum. Einn-
ig gengu til liðs við flokkinn menn úr ýms-
um öðrum stjórnmálaflokkum og menn utan
flokka.
Skipulag hans er þannig, að heildarstjórn
flokksins er í höndum landsfundar, flokks-
stjórnar, framkvæmdastjórnar og þingflokks,
en staðbundin stjórn í höndum flokksfélaga
og kjördæmisráða.
Landsfundur fer með æðsta vald í flokkn-
um, ákveður stefnu hans og samþykkir lög
(4. gr.).24 Hann er skipaður kjörnum full-
trúum aðildarfélaga og eiga þeir einir at-
kvæðisrétt (5. gr.). Auk þess eiga þar sæti
þingmenn flokksins, framkvæmdastjórnar-
menn og starfsmenn. Njóta þeir þar allra
réttinda annarra en atkvæðisréttar i(7. gr.).
Landsfund ber að halda þriðja hvert ár,
en heimilt er að kalla hann oftar saman, ef
sérstakar ástæður eru fyrir hendi (4. gr.).
Hlutverk landsfundar er eins og fyrr
sagði að marka stefnu flokksins. Auk þess
er þar kosinn formaður, varaformaður, rit-
ari, gjaldkeri og formaður framkvæmda-
stjórnar, svo og 7 menn í framkvæmda-
stjórn (8.—9. gr.). Landsfundur ákveður
tölu fulltrúa hvers félags í flokksstjórn (10.
gr.) og tekur ákvarðanir um, hvernig fjár-
öflun skuli háttað (15. gr.).
Enn sem komið er hefur einungis verið
haldinn einn landsfundur, — stofnfundur
flokksins.2fi Sátu fundinn 104 menn, og stóð
hann 3 daga. Að meðaltali virðast fundir
hafa staðið um það bil 6—8 klst. á dag.
Gangur mála var í fáum orðum á þessa
leið: Fundurinn hófst á ræðu formanns und-
irbúningsnefndar, en síðan fluttu fjórir
flokksmenn stutt ávörp. Þar næst voru kjör-
bréf tekin til afgreiðslu, en að því loknu
voru lögin tekin til umræðu og þeim vísað
til nefndar. Þá var kosin 7 manna kjörnefnd
í því skyni að gera tillögur um menn í fram-
kvæmdanefnd og flokksstjórn.
Fyrir landsfundinn höfðu verið skipaðar
starfsnefndir, sem undirbjuggu ályktanir
hans, en fundinum sjálfum var síðan skipt í
4 starfshópa, sem tóku ályktanirnar til um-
ræðu og gerðu tillögur til breytinga. Störf-
uðu þær fyrri hluta dags hvers, er lands-
fundur sat.
Næsta dag stóðu umræður um lög flokks-
ins, stjórnmálayfirlýsingu og loks ályktanir
um ýmsa nánar tiltekna málaflokka. Á þeim
degi var stjórnmálayfirlýsing samþykkt, svo
og ályktanir í nokkrum nánar tilgreindum
málaflokkum. Á síðasta degi landsfundar
voru samþykktar ályktanir í ýmsum mála-
flokkum, en þar á eftir rædd flokksmálefni,
svo sem útbreiðslu- og kynningarstarf. Þess
er getið í frásögninni af landsfundinum, að
ekki hafi reynzt unnt að afgreiða allar á-
lyktanirnar vegna tímaskorts. Hafi þeim
verið vísað til framkvæmdanefndar til end-
anlegs frágangs.
Að þessu loknu fór fram kosning for-
manns, varaformanns, ritara og gjaldkera,
Náttúruvernd er nú mjög til
umræðu, og ekki að ófyrirsynju.
Það verður æ ljósara, að með um-
svifum sínum í tækni- og iðnaðar-
þjóðfélögum stefnir maðurinn í
blindni beinlínis að fordjörfun
lífsskilyrða á jörðinni, og þar
með ekki aðeins að eyðingu eigin
kynstofns heldur og alls lífs á
stórum svæðum. Þetta er ekki
svo langt undan, sem flestir vilja
halda; varanleg mengun and-
rúmslofts yfir heilum meginlönd-
um, óbætanleg mengun vatna,
stórfljóta og stórra hafsvæða eru
staðreyndir sem ekki tjáir að
mæla í mót. Af þessum sökum
hefur þegar dregið stórlega úr
möguleikum mannkynsins til
fæðuöflunar. Að fáum áratugum
l'ðnum verður ólíft í stórborgum
Norður-Ameríku, að sögn, nema
með lofthreinsun eða gasgrímum.
Augljóst er að þær þjóðir jarð-
ar, sem kallað er að lengst séu
komnar á „tækni- og framfara-
braut“, verða nú strax að spyrna
við fótum og endurskoða lífs-
hætti sína, leitast við að breyta
þeim svo að þær gjörspilli ekki
umhverfi sínu á skömmum tíma.
Sú spilling er ekki heldur þeirra
einkamál; hún berst víða með
loft- og hafstraumum og bitnar á
öðrum þjóðum.
í þessu augnamiði verður
mörgu að breyta og ugglaust
miklu að fórna, sem talið er til
aukinnar hagsældar. Slá verður
af mörgum kröfum til svonefndra
lífsgæða, sem drifnar eru áfram
af ótrúlegu afli auglýsinga og
sölumennsku í samkeppnisheimi.
Mannkynið verður á næstu ár-
um og áratugum að velja og
hafna; ef það vill lengra líf,
sbr. 8. gr., 7. manna í framkvæmdastjórn
skv. 9. gr.; ennfremur var kosin flokksstjórn
og þingmálanefnd skv. ákvæði til bráða-
birgða.
Ályktanir voru samþykktar annað hvort
einróma eða með örfáum mótatkvæðum.
Menn voru og kosnir til trúnaðarstarfa án
teljandi andstöðu.
Flokksstjórn er skipuð 100 mönnum að
þeim meðtöldum, sem sitja í framkvæmda-
stjórn. Eru menn kosnir í hana til þriggja
ára í senn og ákveður landsfundur tölu full-
trúa úr hverju félagi.
Hlutverk flokksstjórnar er að hafa um-
sjón með því, að starfsemi samtakanna sé í
samræmi við lög og stefnuskrá flokksins.
Auk þess ber henni að móta næstu fram-
tíðarstefnu í samræmi við ályktanir lands-
fundar. Á aðalfundi hennar skal fram-
kvæmdastjórn leggja fram til samþykktar
skýrslu um störf sín á liðnu ári (10. gr.). Þá
kýs flokksstjórn þingmálanefnd, sem síðar
verður vikið að.
Framkvæmdastjórn ber að kalla flokks-
stjórn saman eins oft og þurfa þykir og á-
vallt er 25 flokksstjórnarmenn krefjast (10.
gr.).
Framkvæmdastjórn er skipuð 7 mönnum,
sem landsfundur kýs auk formanns, varafor-
manns, ritara, gjaldkera og formanns fram-
kvæmdastjórnar — eða 12 mönnum (9. gr.).
Einnig hefur hvert kjördæmisráð rétt til að
nefna fulltrúa til setu á fundum fram-
kvæmdastjórnar, þó án atkvæðisréttar (3.
gr.).
Hlutverk hennar er að sjá um dagleg
störf og rekstur flokksins, m. a. annast fjár-
mál, ráða starfsfólk (9. gr.) og undirbúa
landsfund (6. gr.).
Þingflokkur er skipaður þingmönnum
flokksins, en til þess að stuðla að virku sam-
starfi þingflokks og samtakanna, kýs flokks-
stjórn árlega þingmálanefnd, sem fylgist
með þingmálum og er þingmönnum til að-
stoðar og ráðuneytis (12. gr.).
Auk þess eiga þingmenn rétt til setu á
fundum flokksstjórnar með tillögurétti og
málfrelsi, ef þeir eru ekki kjörnir fulltrúar
þar (12. gr.).
Staðbundin stjórn flokksins er eins og
fyrr sagði í höndum flokksfélaga, er aðild
eiga að samtökunum og vinna að þeim mark-
miðum, sem samtökin hafa sett sér. Þau
setja sér sjálf lög. Helzta hlutverk þeirra,
sem að stjórn flokksins lýtur, er að taka
ákvörðun um framboð í sveitarstjórnarkosn-
ingum (11. gr.), og í Reykjavík tekur flokks-
félagið ákvörðun um framboð til Alþingis
(11. gr. 2. mgr.).
Þar sem fleiri en eitt aðildarfélag er í
kjördæmi, skulu þau mynda sameiginlega
kjördæmisráð, er skipað skal fulltrúum fé-
laganna. Eiga félögin sjálf að ákveða, hvern-
ig kjöri fulltrúa í kjördæmisráð skuli hag-
að. Héraðsnefndir tilnefna menn í kjördæm-
isráð, þar sem þær eru einar starfandi (3.
gr.).
Auk þess, sem áður er getið um hlutverk
kjördæmisráða skulu þau taka ákvörðun um
framboð til Alþingis (11. gr. 2. mgr.).
TILVÍSANIR
22. Tilvitnanir í greinar eiga við lög Alþýðubandalags-
ins.
23. Sjá Alþýðubandalagið 1. tbl. 3. árg. Við frásögn
blaðsins er stuðzt í greinargerðinni hér á eftir um
störf landsfundar.
24. Tilvitnanir í greinar eiga við lög Samtaka frjáls-
lyndra og vinstri manna.
25. Nýtt land - Frjáls þjóð 1. árg. 35. tbl. Stuðzt er
hér á eftir við frásögn blaðsins af landsfundinum.
51