Tímarit kaupfjelaga og samvinnufjelaga - 01.06.1907, Page 10

67
Athugasemdir
við skýrsluna um Kaupfjelag Pingeyinga hjer að framan.
Við l. flokk. Framan af árum kaupfjelagsins voru engin
lögfull skilríki til um það, hver væri fjelagsmaður. Allir þeir,
sem gjörðu einhverja vörupöntun, í gegn um deildir fjelags-
ins, og áttu eitt eða fleiri af hlutabrjefum þess, voru álitnir
fjelagsmenn. En skýrslur um tölu þessara manna eru eigi í
höndum fjelagsstjórnar, nema að eins fyrir 4 fyrstu árin.
Arið 1894 er ákveðið, að hver fjelagsmaður skrifi undir á-
byrgðarskírteini í einhverri deild, og upp frá því er fjelags-
mannatalan skýlaus. Optast munu þó nokkuð fleiri hafa haft
fjelagsviðskipti og notið fjelagsrjettinda, en löglegir fjelags-
menn.
Við II. flokk. Mismunurinn á upphæð aðfluttra vara er, að
nokkru leyti, sprottinn af'þessu:
a. Þegar mest var aðflutt urðu stundum svo miklar vöruleif-
ar, að minna þurfti að panta næsta ár.
b. Stundum fjekk fjelagið talsvert af timbri, eitt ár í senn,
en þá lítið, eða ekkert næstu árin.
Mismunurinn er því mjög lítill á hinum almennu nauð-
synjavörum, í raun og veru, enda hafa fjelagsmenn flestir
verið fastir í rásinni, og hafa sjaldan legið sterkir straumar
frá fjelaginu eða að því.
Aðfluttar vörur fjelagsins á þessum 25 árum, auk peninga
og ávísana, nema rúmlega 1 >/2 miljón króna.
Menn geta nú haft mismunandi skoðanir um það, hve
mikill hagnaðurinn hafi verið á útlendu vörunni, öll þessi
ár. En varla mun neinum manni, sem er vel kunnugur allri
verzlun og aðstöðu á þessum stöðvum, geta blandast hugur
um það, að hefðu kaupmenn verið hjer einir um hitu, allt
þetta tímabil, mundu þessar vörur hafa kostað hjeraðsbúa
að minnsta kosti 25 °/o meira, til jafnaðar, en þær kostuðu
í pöntun og söludeild, og nemur það fje um 380 þús. kr.,
auka vaxta. Hjer fyrir utan eru þau áhrif sem kaupfjelagsskap-