Tímarit kaupfjelaga og samvinnufjelaga - 01.06.1907, Side 38

95
þess að sýna það fyllilega, að kaupfjelög gætu komið í
stað kaupmanna. Pantanir, sem gjörðar eru alllöngum
tíma fyrir fram, geta aldrei verið fullnægjandi, af ýmsum
ástæðum. Stundum vantar áreiðanlegan gjaldeyrir, þegar
pöntun er gjörð, en úr því getur raknað þegar tíminn
líður; menn geta sjaldnast vitað til fulls um allar sínar
vöruþarfir, löngu fyrir fram. Ef allt ætti að panta, yrði
vörufjöldinn ákaflega mikill; smáskiptingin, og allar þær
skýrslur og bókfærsla er þessu hlyti að fylgja, yrði næst-
um því ókleift verk. Menn yrðu því, nauðugir, viljugir,
að óska eptir kaupmönnunum og leita til þeirra.
Menn sáu, að þessi tvískipting hlaut að auka hvarfl
og hálfleik fjelagsmanna. Starfsemi kaupfjelaganna tók
því suinstaðar þeirri breytingu, að jafnhliða pöntuninni
var stofnuð söludeild, og var sú grein fjelagsskaparins
með líku sniði og kaupfjelag Eyfirðinga er nú. Vörur í
söludeildinni voru seldar bæði fjelagsmönnum og öðrum,
gegn borgun út í hönd. Afbrigði frá þeirri reglu voru
á ábyrgð forstöðumannsins. Verðlag á vörunni var haft
lágt, og árságóðanum skipt meðal fjelagsmanna einna
saman, og þá farið, að mestu eptir viðskiptamagni hvers
eins við söludeildina. Ágóðinn var allur lagður í stofn-
sjóð, til að afla veltufjár, en vextir borgaðir eigendum,
[aegar tímar liðu.
Á þennan hátt var aðferðin í kaupfjelagi Pingeyinga.
í því fjelagi hefir söludeildin haft með höndum nálægt
’/3 af ársveltu fjelagsverzlunarinnar, hin síðari árin.
Petta fyrirkomulag hefir gjört fjelagið sjálfstæðara í verzl-
unarefnum, en tvískiptingin hefir orðið fjelaginu dýr og
fyrirhafnarsöm og ágóðinn af söludeildinni orðið iítill,
sum árin, þó allmikið fje hafi safnazt yfir allt tímabilið.
Pau kaupfjelög, sem um nokkuð langan tíma hafa
haft söludeild, jafnhliða pöntun, eru: Kaupfjelag Ping-
eyinga, kaupfjelag Steingrímsfjarðar og Pöntunarfjelag
Fljótsdæla, ef til vill fleiri.
Kaupfjelag Skagfirðinga hefir nýlega stofnað söludeild,