Tímarit kaupfjelaga og samvinnufjelaga - 01.06.1907, Page 55

112
vera nokkuð stórt. Flutningur rjómans er sumstaðar fje-
lagslegur: öllum kostnaði jafnað niður eptir smjörfram-
leiðslu; fjelagssvæðinu skipt í deildir og póstar ráðnir
fyrir hverja deild. Dagkaup og hestaleiga fer hækkandi
svo flutningur rjómans vill verða nokkuð dýr, sumstaðar
Q—12 aurar á smjörpundið.
Fjelagsflutningur er að vísu jafnréttislegur og sumstað-
ar nauðsýnlegur til pess að peir, sem langt eiga til bús-
ins að sækja fáist til pess að ganga í fjelagið, en hér vill
hið sama brenna við, sem svo opt endrar nær, að minni
ástundun er lögð á hagsýni og sparnað, pegar unnið er
fyrir fjelag, heldur en fyrir eigin reikning. Með aukinni
reynslu og góðurn vilja má vera að hjer megi nokkuð
til bóta snúast. Þó rjómaflutningurinn kosti um 10 aura
fyrir nvert smjörpund, má teija að viðlíka mikið sparist
í vinnu og tilkostnaði heima fyrir, að meðtöldum um-
búðum, salti, smjörlit og fl. svo rjómaflutninginn purfi
eigi að telja neinn aukakostnað í sjálfu sjer, móts við
pað, að hafa smjörgjörðina heima og annast um flutti-
ing smjörsins og verzlun á markaðnum. Þá vinnu, sem
heima sparast, má leggja í rjómaflutning fyrir fjelagið, á
sumum stöðum, eða pá í aðra arðberandi vinnu. Þegar
öll vinna hækkar í verði og vinnukrapturinn er of lítill,
er varasamt og ekki samræmislegt að vilja ekki kaupa af
höndum sjer ýmisleg tafsöm smáverk og daglega snún-
inga, ef pess er kostur með sanngjörnu verði. Vinnu-
skiptingin getur að vísu haft sína galla, en hún hefur
jafnframt marga og mikla kosti, og óhætt mun að telja
svo, að hjer á landi sje kostum vinnuskiptingarinnar ekki
nægilegur gaumur gefinn, enn sem komið er.
* *
*
Þrátt fyrir pá örðugleika við rekstur rjómabúanna, sem
hjer hefur verið minnst á, og pó pau hafi ekki getað
sýnt fullkomna raun enn pá, er auðvelt að benda á að
pau hafa unnið talsvert gagn, bæði beinlínis og óbeinlínis.