Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.12.1922, Page 74

184 Tímarit íslenskra samvinnufélaga.
félagsskap, að þar sé hreint engin paradís um þessar
mundir. Skuldahelsið sé þar engu rýmra og kærleiks-
lögmálið engu mildara, þó að B. Kr. virðist finna sár-
ar til með kaupfélagsmönnum.
1 þessum kafla leitast B. Kr. enn við að gera sam-
ábyrgðina tortryggilega bæði í augum almennings, svo
að hann verði hræddur og flýi yfir í faðm kaupmanns-
ins, en einnig í augum lánsstofnananna, til þess að
reyna að spilla lánstrausti Sambandsins og kaupfélag-
anna. Segir hann skringilega sögu, frá bankastjóraár-
um sínum, því til sönnunar, hvað sjálfskuldarábyrgðin
sé einkisverð. Hann lánaði á sínum tíma kaupfélagi
einu 35 þús. kr. reikningslán úr Landsbankanum. Fyrir
láninu stóð 101 maður í sjálfskuldarábyrgð, þar á með-
al hreppstjórar og bændur, sem taldir voru þá vel efn-
aðir er lánið var veitt. En eftir að þeir fengu þessar
35 þús. kr., versnaði efnahagurinn svo á tveim árum,
að bankmn varð að gefa upp alla skuldina. Enginn gat
borgað neitt, og var lánið þó ekki nema tæpar 350 kr.
á mann, og þetta var á uppgangsárum allra kaupfélaga
annarsstaðar á landinu.
Sambandið var ekki farið að reka heildsöluverslun
þá, svo að það er varla hætt við öðru, að dómi B. Kr.,
en að kaupfélagið hafi gert góð innkaup hjá heildsölun-
um, sem versluðu þá í frjálsri samkepni.
það má vera meira traustið, sem B. Kr. ber til
töluendurskoðunar lesendanna, að búast við, að slík frá-
sögn verði annað en nýtt undrunarefni í þeirra aug-
um viðvíkjandi stjórn Landsbankans á stjórnarár-
um B. Kr.
það er að minsta kosti óhætt að segja, að hvorki
„járnhendur“ né „stálvilji" hafi verið notað við inn-
heimtu þeirra skulda. Nei, sem betur fer eru þeir bænd-
ur sárfáir, sem eru svo illa stæðir, að þeir geti ekki
borgað neitt upp í réttmæta skuld. Allflestir munu að
jafnaði geta staðið í skilum, annars gætu kaupmenn-