Andvari - 01.07.1960, Blaðsíða 41

andvam
UM UPPRUNA MANNA
135
fundizt austar en í Rússlandi, þó cr cin
úauskúpa þekkt frá Vestur-Síberíu.
Heili Neanderdalsmanna var af svip-
aSri stærð og heili nútímamanna, en tals-
vert óþroskaðri að gerð. Þeir hafa verið
handleggjalangir, hjólbeinóttir og gengið
álútir. Sumt í gerð hauskúpunnar, svo
sem beinbrúnin yfir augunum, minnir á
apamennina frá Asíu, enda er það til-
gáta margra, að Neanderdalsmaðurinn sc
kominn af Pithecanthropus eða apamönn-
um, sem verið hafa honum nákomnir,
eins og minnzt er á hér að framan.
Neanderdalsmenn réðu ríkjum í
Evrópu á síðasta hlýviðrisskeiði og á
meginhluta síðustu ísaldar. Mcnning
þeirra hófst fyrir á að gizka 150—200
þúsund árum og stóð þar til fyrir nálega
50 þúsund árum. Þeir lifðu í hellum og
stunduðu veiðar. Hvorki vitum við til,
að þeir hafi stundað landhúnað né haldið
noin húsdýr.
A tímum Neanderdalsmanna, mið-
fornsteinöld eða mousteríska menningar-
skeiðinu (kennt við Le Moustier, stað í
Suður-Frakklandi, þar sem merkar leifar
Neanderdalsmanna og menningar þeirra
hafa fundizt), verða litlar breytingar
lesnar úr jarðlögum á lifnaðarháttum
mannveranna. Steinvopn Neanderdals-
manna hafa telcið furðulitlum breyting-
Um á hundrað þúsund ára valdaskeiði
þeirra í Evrópu. Mikill hluti þess tíma
Var ísöld, svo að eflaust hafa Neander-
úalsinen n oft barizt harðri baráttu við
óblíða náttúru. Kannski er þess ekki að
'mnta, að slík skilyrði skajii með mönn-
um miklar uppfinningar?
Þegar á líður Wúrmísöldina, fer að
ýera á annarri menningu, fremri menn-
Ulgu Neanderdalsmanna. Nýtt skeið
steinaldar er hafið: síðari fornsteinöld.
uromuðir þessarar menningar voru um
ukamlegt atgervi ekki frábrugðnir nú-
tímamönnum — þeir teljast til tegundar-
innar Honio sapiens — hins viti borna
manns — eins og við.
Aðkomumennirnir gerðu hrátt kröfur
til hella og veiðilanda heimamanna, og
Neanderdalsmenn, sem haldið höfðu velli
í ísöld og óáran, urðu að láta í minni
pokann fyrir vitrari og þroskaðri kyn-
bræðrum sínum. Þeir voru drepnir og
stundum étnir og dóu loks út.
Við vitum ekki gerla, hvort kynblönd-
un hefur átt sér stað rnilli frumbyggjanna
og innrásarmannanna — og þá ekki
heldur, hve mikil hún hafi verið —,
kannski hafa sigurvegararnir stundum
tekið Neanderdalskonur herfangi, er
þeir eyddu heimili þeirra.
Upphaf niitímamanna.
Þegar nokkur vitneskja var fengin um
menningu og líkamsgerð Neanderdals-
manna, voru flestir vísindamenn þeirrar
skoðunar, að þróunarhraut mannkyns
hefði verið hein — engar hliðargreinar
eða víxlspor —, að Neanderdalsmaður-
inn væri liður í beinni þróun manna,
frumstæð manngerð, sem allt mannkyn
rekti ættir til. Reynt var því að skýra
hvern nýjan fund í ljósi þessarar skoð-
unar: velja hinum nýfundna manni stað
í langfeðgatali nútímamanna og Nean-
derdalsmanna.
Bein með frumstæðum einkennum
voru talin leifar af forfeðrum Neander-
dalsmanna, en þroskaðri frummenn
taldir milliliðir. Smárn saman hlóðust þó
upp staðreyndir, sem röskuðu þessari fal-
legu mynd, beinafundir, sem torvelt var
að koma fyrir í einfaldri, beinni ættar-
tölu. Engin merki finnast um þróun
Neanderdalsmanna í átt til nútímamanna,
enda mundi slík þróun stinga mjög í
stúf við þær staðreyndir, sem við þekkjum
um öra úthreiðslu nútímamanna og menn-