Andvari - 01.05.1961, Page 81

ANDVARI
VAXTARÁÆTLUN VEGNA MANNFJÖLDA
79
vesalli alþýðufræðslu, vesalli lífsbjörg al-
þýðu, óhreysti og barnadauða, minnir í
sumum hagskýrsluatriðum ýmist á belg-
ískt eða írskt ástand. Þetta er þar ekki
að öllu leyti „krónískt". Tökum t. d.
mannfjölgun Spánar. Hún örvaðist til
muna á þeim stuttu köflum áranna
1920—37, sem eitthvert andrúmsloft
nýrra úrræða lék um, þótt fátækt réði
sem fyrr. En undir veldi Francos síðan,
samtímis hraðasta vaxtarskeiði, sem mann-
kynssaga veit, hefur fjölgun á Spáni
orðið langt fyrir neðan það, sem hún
gerðist áratug kreppunnar og borgara-
stríðsins 1929—38. Ekki sést, að hagur
alþýðu hafi gerzt þar betri, þótt henni
fjölgi svona gætilega.
I Vestur-Þýzkalandi hefur fjölgað úr
39 í 51 milljón eftir stríðið, og eru 4.
eða 5. hver maður og fjölskylda aðflutt
þangað austan fyrir „járntjald". I seinni
tíð hefur stríður straumurinn frá Alþýðu-
lýðveldinu austurþýzka verið að miklu
leyti yngstu árgangar unga fólksins þar
og einkum röskasti og hugkvæmasti hluti
þess. Hið gamalkunna fyrirbæri, „flótdnn
úr sveitinni", magnast þarna við sér-
stakar aðstæður, ekki eingöngu pólitískar.
Hvernig verkar þetta á atvinnulíf lands-
ins, þar sem fólkið „hrúgast saman“? —
Þannig, að í ársbyrjun 1961 vantaði 377
þúsund verkfærra manna í lausar stöður
og störf í Vestur-Þýzkalandi og efnahagur
þess þykir vera svo öruggur, að unnt er
bæði að hjálpa Bandaríkjunum og hækka
gengi til að örva meira gjaldeyrisnotkun
en gjaldeyrissöfnun. Móti innflytjendun-
um er tekið með stórhug og bjartsýni.
1 il þess að búa þeim til atvinnu við iðnað
og búnað, byggja yfir þá og stækka borgir
og samgöngukerfi svo sem nemur 12
milljónum nýrra íbúa hefur verið lagt í
fjárfesting, sem er meira en milljón ís-
lenzkra króna á hvern vinnufæran „flótta-
mann“. Fjárfesting þessi, sumpart til
óarðbærrar uppbyggingar, hefur magnað
framleiðslugetuna engu síður óbeint en
beint. Það er „kraftaverkið". Mikil „of-
fjölgun“ leiddi til vaxandi skorts á starfs-
liði í flestum framleiðslu- og sérhæfni-
greinum.
Thomas R. Malthus birti þá kenning
1798 í frægu hagspekiriti, að hröð fjölg-
un yrði mesta hætta hverrar menningar-
þjóðar á 19. öld. Sem öðrum fjölfróðum
Englendingum var honum ljóst, hve iðn-
byltingin gat margfaldað bjargræðisvonir
heimalands hans. En hann var þó sann-
færður um, að þegar íbúar Bretlands
kæmust yfir 10 milljónir, gæti ekkert
nema vonlaus örbirgð tekið við, og þá
mundi spilling og úrkynjun steypa bæði
heimsveldi og heimamenningunni. Vegna
trúarskoðana, sem bönnuðu honum að
mæla því bót, ef hjón tækju að spara
við sig barneignir viljandi, krafðist hann
þess af siðsömu fólki og föðurlandselsk-
andi, að það léti sér ekki koma í hug að
giftast né tímgast fyrir fertugt, — með
því einu móti gæti þjóð vegnað vel
(Malthusarkenning). Samkvæmt þessu
yrði að búast við því, að nú mundi ekk-
ert ríki hvítra manna farsælt nema írska
Fríríkið.
Ekki þarf lengi að blaða í mannkyns-
sögu til að sjá, að hröð viðkoma bætti
ekki afkomuskilyrði neinnar þjóðar ein-
sömul. En hún varð þýðingarmikið hreyfi-
afl í þá átt í jafnríkum mæli og iðnaðar-
og fiskiveiðabæir efldust, eins og varð á
Norðurlöndum síðan um 1880 (og a. n. 1.
fyrr). Ameríkuflótti úr þeim löndum og
Þýzkalandi dvínaði þá ört á 1—2 ára-
tugurn, en sami flótti úr slafneskum og
rómönskum löndum fór vaxandi sökum
efnahagskyrrstöðu þar. Á Islandi fylgdi
Ameríkuflótti nákvæmlega sama eðlis-
lögmáli og í Noregi samtímis, unz kaup-