Andvari

Ukioqatigiit
Ataaseq assigiiaat ilaat

Andvari - 01.01.2006, Qupperneq 162

Andvari - 01.01.2006, Qupperneq 162
160 ÁRMANN JAKOBSSON ANDVARI sölubækur og ég get sjálfur vitnað um að hafa rekist á þær í bókahillum marg- víslegasta fólks um allan heim. Ekki skiptir minna máli að frægð Tuchmans er verðskulduð, bækur hennar eru læsilegar og æsispennandi en vekja líka til umhugsunar. Frásagnargleðin er alls ekki á kostnað dýptarinnar. Tuchman er gagnrýnin og hefur sérstaka sýn á viðfangsefni sín. Samt sneiddi hún jafnan hjá fræðilegri umræðu og notkun eftirheimilda. Guðjón Friðriksson getur með nokkrum rétti talist helsta íslensk hliðstæða hennar því að fáir hafa sent frá sér jafn margar bækur sem hafa náð mikilli útbreiðslu en hlotið um leið almenna viðurkenningu. En hann á sér vitaskuld forvera. Þar mætti nefna íslenska örlagaþætti Sverris Kristjánssonar og Tómasar Guðmundssonar en einnig Þorstein Thorarensen sem setti saman fimm bækur um tímabilið fyrir og eftir aldamótin 1900. Guðjón hefur einmitt sjálfur nefnt þann síðastnefnda til þegar hann hefur tjáð sig um sagnaritun sína.5 Það er enda full ástæða til að halda nafni hans á lofti því að fáir hafa gætt heimastjórnartímann jafn miklu lífi á prenti og hann gerði í aldamótabálki sínum.6 Eg minnist ekki aðeins á Barböru Tuchman vegna þess að hún sé Agatha Christie frásagnarsagnfræðinnar heldur liggur líka eftir hana bók þar sem hún gerir nokkra grein fyrir viðhorfum sínum til iðju sinnar. Meðal þess sem Tuchman segir þar er að lesendur séu henni efst í huga, helsta markmið hennar sé að gera þá hugfangna.7 En Guðjón Friðriksson hefur sagt að honum sé mest í mun að bækur hans séu lesnar af almenningi.8 Barbara Tuchman er treg til að lýsa sér sem listamanni en segist vera sögumaður og eini munurinn sé að hún fáist við sannar sögur en ekki tilbúnar.9 Eins leggur Guðjón áherslu á að hann líti á starf sitt sem sköpun.10 Guðjón Friðriksson hefur öðru hvoru verið gagnrýndur fyrir að vera undir áhrifum frá sagnfræðilegri umræðu sem hann geti þó í engu.11 Þegar kemur að Hannesi Hafstein er áberandi hversu hann skeytir lítið um marga fyrri sagnaritara. En einnig hér fylgir hann í fótspor Barböru Tuchman. Um eft- irheimildir segir hún: Hin endanlega afurð ræðst af vali og þess vegna nota ég aðeins efni úr frumheimildum. Afstaða mín til eftirheimilda er að þær séu hjálplegar en um leið skaðlegar. Ég nota þær til leiðsagnar við upphaf vinnunnar til að átta mig á almennum útlínum atburðanna en ég tek ekki niður glósur því að ég vil ekki lenda í að endurskrifa einfaldlega bók einhvers annars. Auk heldur hafa staðreyndimar í eftirheimildunum þegar verið valdar ofan í lesendur þannig að með því að nota þær missir maður af tækifærinu til að velja eigin staðreyndir.12 Ein sér hljómar þessi yfirlýsing í meira lagi þröngsýn og undarleg. En burtséð frá forsendum aðferðarinnar er niðurstaðan oftast afburðagóð; ekki getur betur heppnuð frásagnarsagnfræðirit en bækur Barböru Tuchman, eins og The Guns of August (1962), The Proud Tower (1966) og A Distant Mirror
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184

x

Andvari

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.