Andvari - 01.01.1949, Blaðsíða 68

G4
Hákon Bjarnason
ANDVAIU
með fárra ára millibili, þegar góð fræár eru. Erfiðlegast hefur
gengið að afla lerkifræs, og eins og sakir standa mun það
vera nærri ókleift. Eftir eina tvo áratugi ætti að þroskast
nokkurt fræ hér á landi af þeim trjám, sem upp vaxa, og sú
frætekja hlýtur að aukast, er tímar líða.
Meðan erfitt er um útvegun fræs, er okkur nauðugur sá
kostur að sá því í gróðrarstöðvar. Þar tekur uppeldi plantn-
anna frá þrem og upp í fimm ár. Venjan er sú, að fræinu er
sáð þétt, og eru plönturnar látnar standa í sáðbeðinu í tvö
eða þrjú ár. Sumar trjátegundir, svo sem fura og birki, eru
þá gróðursetningarhæfar. Má þá setja þær út í skóglendin
eða á þann stað, sem þær eiga að vaxa á. Slíkar plöntur er
unnt að ala upp fyrir 25 aura hverja með núverandi verðlagi.
Aðrar plöntur, svo sem greni, þinur og fleiri tegundir, eru svo
smávaxnar að þrem árum liðnum, að nauðsyn ber til að
dreifsetja þær og láta þær vaxa áfram í tvö eða stundum þrjú
ár. Slíkar plöntur verða alltaf þrisvar sinnum dýrari í upp-
eldi en hinar. Þó er hugsanlegt, að með fjöldaframleiðslu
plantna og notkun véla megi ala plönturnar upp fyrir nokkuð
minna Aærð, ef til vill um 40—50 aura á plöntu.
Þegar plönturnar eru hæfar til gróðursetningar, þarf.að
velja þeim stað við hæfi hverrar tegundar fvrir sig. Hér á
Islandi er það hin mesta fásinna að planta barrviðum á ber-
svæði, ef þess er nokkur kostur að setja þær í skjól kjarrs
eða skógar. Bæði er jarðvegurinn á berangri ávallt ófrjórri
en skógarjarðvegurinn, og svo munar mikið um skjólið fyrstu
árin, meðan plönturnar eru að búa um sig í hinum nýju heim-
kynnum. Þó er ekki frágangssök að gróðursetja barrviði i
skjólgóða hraunbolla, ef jarðvegur er þar nægur. Enn fremur
er betra að planta í hlíðar og brekkur heldur en á flatlendi,
og stórgrýtt holt og lyngmóar eru betur hæfir til gróðursetn-
ingar en graslendi. En meðan kjarr og skógur er víða til, ætt-
um við ekki að láta gróðursetja barrviði annars staðar.
Barrtré eru stundum lengi að komast upp úr öðrum gróðri.
Getur vöxtur þeirra staðið í stað um nokkur ár. Er þetta mjög