Vaka - 01.11.1928, Side 79

! vaka]
LEO TOLSTOJ.
333
sjálfan sig, sein sé óháð afstöðu hans til annara, sam-
lífi hans við mennina).
Því nær allt, sem Tolstoj ritaði frá fimmtugsaldri og
þar til hann lézt, kominn yfir áttrætt, skáldverk hans
jafnt og ritgerðir, er beint eða óbeint um hin miklu ei-
lífu viðfangsefni mannlegrar hamingju: Hvað er lífið?
-— hvað her oss að ástunda, hvað ber oss að forðast?
1 hverju er hamingjan fólgin? Hvernig ber oss að
elska guð? Hvernig ber oss að elska mennina? „Hin
stærsta synd nútímans: hin óhlutbundna (abstrakta)
ást á mömiunum, hin persónulausa ást til þeirra, sem
eru einhversstaðar langt í burtu .... Það er svo auð-
velt að elska þá, sem maður þekkir ekki, mun aldrei
hitta! Maður þarf engu að fórna. Og jafnframt er mað-
ur svo ánægður með sjálfan sig! Það er að leika á sam-
vizku sina. Nei. Maður á að elska náunga sinn, þann
sem maður lifir með, þann sem er manni til ama".
í Þegar hann var kominn yfir sjötugt, rak Heilaga
Synodan hann úr rússnesku kirkjunni. Hann svaraði
ineð hinu fræga bréfi síuu, þar sem hann lýsir lífsskoð-
un sinni í höfuðdráttum í svofelldri trúarjátning:
„Ég trúi á guð, sem fyrir mér er andinn, kærleikur-
inn, uppspretta alls. Ég trúi því að hann sé í mér, eins
og ég er í honum. Ég trúi því, að vilji guðs hafi aldrei
verið sagður skýrar en í kenningu mannsins Krists;
en sá sem kallar Krist guð og beinir til hans bæn sinni,
fremur hin verstu helgispjöll. Ég trúi því, að hin sanna
hamingja sé í því fólgin, að gera vilja guðs. Ég trúi því
að vilji guðs sé, að allir menn elski náunga sinn og
breyti allt af við aðra eins og þeir vilja að breytt sé
við sig, — en i þessu er fólgið allt lögmálið og öll kenn-
ing spámannanna, segir fagnaðarerindið. Ég trúi því,
að það sé hverjum eiustökum manni tilgangur lifsins
að þróa hjá sjálfum sér ástina á guði, ég trú því, að
þessi þroskun kærleiksgáfunnar muni veita oss í þessu
lífi hamingju, sem vex með hverjum degi, og i öðru