Vaka - 01.11.1928, Page 121

ORYtíGI AFKOMUNNAR.
375
VAKA |
og þarf og á að vera. Uin þetta verður ekki deiit. Hin
háu gjöld og tómlæti almennings draga úr þátttökunni.
Sú leið er því ófær.
Ein leiðin er sú, að ríkið greiði til sjúkra og gam-
alla eftir ákveðnum reglum og taki það fé, sem lil þess
þarf, með slcöttum og álögum. Þessi leið hefir þann kost,
að hún er umbrotalítil. Ýmsir munu telja hana réttlát-
asta. Þeir beri þá helzt kostnaðinn, sem mesta hafa
getuna. Ég hygg þó, að í þessu sem mörgu öðru sé með-
alhófið bezt og notadrýgst.
Það er að mínum dómi hollast og heilbrigðast, að sér-
hver verði að hugsa fyrir framtíð sinni og að sjá sér
að einhverju leyti sjálfur borgið í elli sinni og veikind-
um. Það er þroskandi. Hitt er óheilbrigt, að geta veli
öllum áhyggjum sínum þess vegna yfir á aðra. Það er
hætt við, að margir gerðu það, ef ríldð tæki allar
greiðslur í þessu skyni með óbeinum gjöldum. Einnig
er svo, að búast má við, að hið opinbera skeri fremur
við nögl sér það, sem varið er til þessara trygginga og
freistist til þess að nota hina auknu skatta til annars,
sem kallar að. Einnig nnm það tel'ja fyrir framkvæmd-
uin í þessa átt, að mörgum mun ofbjóða sú fúlga, er
ríkissjóður þarf að greiða til slíks.
Réttustu leiðina tel ég af þessum og öðrum ástæð-
um þá, sem ég áður hefi stungiö upp á: ríkis-, bæjar-
og sýslusjóðir greiði ákveðin gjöld ti! tryggingarsjóða
í þessu skyni, og einstaklingarnir einnig. Þyki ekki fært
að hafa gjöldin svo há, að allir fái úr sjóðunum, þá sitji
þeir fyrst um sinn fyrir, sem mesta hafa þörfina og
efnaminnstir eru. Það er i fæstum þjóðþrifamálum
farið alla leið i einu stökki. Það er ekki meira að feta
sig áfram í þessu en svo mörgu öðru. Þeð er vitanlega
álitamál, hve há gjöldin eigi að vera og hvernig hlut-
föllin eigi að vera. Þ a ð s k i f t i r m i n n a m á 1 i, e f
aðeins er byrjað á þessu. Ég læt ósagt um,
hve mörg mannslíf hefðu sparazt og hve mörgum á-