Vikan - 28.08.1969, Blaðsíða 13

Eftir ferðina til
tunglsins beinist
athyglin að land-
könnuðum fyrri
tíma.
Þeir þurftu að
leggja á sig miklu
meira erfiði og
mannraunir en
Armstrong og
Aldrin.
Hér segir frá
David Livingstone,
- manninum,
sem sigraði
Afríku.
En þeim vonbrigðum gleymdi hann fljótlega.
Afríka sunnan Sahara var þá enn að mestu leyti ókunn
Evrópumönnum. Þeir höfðu að vísu komið sér upp nýlendu-
skákum og verzlunarstöðvum með ströndum fram, en inn-
löndin voru enn ókönnuð, nema ef telja skyldi framlag portú-
galskra og arabískra kaupahéðna og þrælaveiðara, sem rápað
höfðu þar um þvers og kruss öldum saman. En þeir leituðu
sér gróða en ekki fróðleiks, og því síður hirtu þeir um að
iáta það, sem þeir uppgötvuðu á ferðum sínum, ganga til
annarra. Menn höfðu því aðeins óljósa hugmynd um það
sem meginlandið myrka bjó yfir, stórfljót og víðfeðm vötn,
steppur, savanna og endalausa skóga. Þar rásuðu um hjarðir
ai fílum og stórir skarar ljóna herjuðu á savannaflákunum.
Krókódílar og flóðhestar lifðu í vellystingum praktuglega í
fljótunum, og nashyrningar voru þarna í þúsundatali.
Þefur þessa lands var af kryddi, beiskum jurtum og rotn-
andi laufi í regnskógunum. Frá trjákrónunum bergmáluðu
gjallandi skrækir apanna, og skugga bar á rauða jörð er
gammar svifu yfir. Tsetse-flugurnar breyttu nautgripum í
lifandi beinagrindur, og gegn biti eiturormanna fannst eng-
inn læknisdómur. Ógeðslegir húðsjúkdómar hrjáðu negrana,
eitt vatnsglas gat þvtt blóðkreppusótt., og til voru skordýr
sem smugu innundir húðina á iljum manns og verptu þar
eggjum sínum.
Það var þessi Afríka sem nú var heimsótt af David Living-
stone, manni sem trúði á Guð og meira að segja það góða í
mönnunum, manni sem fyrirleit vopnaburð og trúði því að
hvítir menn og svartir væru jafnir í einu og öllu. Hið síðast-
ialda gegnir kannski mestri furðu, því að um þessar mundir
datt varla nokkrum óbrjáluðum hvítum manni í hug annað
en húðdökkir kynþættir væru Evrópumönnum óæðri, í betri
tilfellum á svipuðu greindarstigi og sæmilega uppalin hvít börn.
Livingstone drap aldrei mann, en hann óttaðist engan. Og
hann sigraði Afríku.
Fyrst var hann settur yfir trúboðsstöðina Kuruman í
Betsjúanalandi. Hann hafði þá þegar stórkostleg áform á
prjónunum. T fyrsta Iagi vildi liann turna negrunum til
kristni, i öðru lagi útrýma þrælaverzluninni, í þriðja lagi
kanna hin óþekktu svæði meginlandsins og kortleggja þau.
Hvert þessara verka var heldur rúmlega fyrir meðalmann, en
meira þurfti til að Livingstone missti kjarkinn.
Hann tók umsvifalaust til óspilltra málanna. Hann trúði
á Guðs orð, auðvitað, en ekki bara það. Hann var líka prakt-
ískt þenkjandi Skoti, sem trúði auk annars á hamar og sög, | | V
35. tw. VIKAN 13