Menntamál - 01.12.1941, Blaðsíða 39

MENNTAMÁL
133
með því að drepa engan. Margir reyndu að tala við gestina
og sumir með litlum árangri. Menn ræddu um atburðina
sín á milli með mestu ró, eins og þetta væri allt hvers-
dagslegt og þýðingarlítið. Menn voru friðsamlegri nú en
1. desember, þegar ekki mátti orðinu halla, svo að ekki
færi allt í bál og brand og mönnum væri brigslað um
kommúnisma eða spilltan hugsunarhátt.
Hvers vegna fylltist íslenzka þjóðin gremju, þegar ráð-
izt var á Finna, en tók því með jafnaðargeði, að erlendur
her tæki sér bólfestu í hennar eigin landi? Hvers vegna
var þá talað um svívirðilega breytni Rússa, en enginn
nefndi nú slíkt í sambandi við Breta. Finnar áttu þess
líka kost eins og við að láta sér vel líka erlenda íhlutun
um mál sín. Þeir gátu komist hjá blóðsúthellingum og
hernaðarhryðjuverkum, ef þeir hefðu viljað þann kost frek-
ar. Hefðum við verið lítið eitt mannfleiri og auðugri þjóð
með þeim manndómi, sem Finnum virðist í blóð borinn,
þá hefðum við líka talið okkur knúða til að rísa upp og
berjast gegn Bretum. Finnar voru beðnir að leigja eina
borg til 20 ára, ásamt litlu landsvæði umhverfis hana, láta
af hendi landsvæði á Kyrjálanesi gegn helmingi stærra
en ófrjórra landi norðar og 3 litlar eyjar í Kyrjálaflóa.
Bretar telja sér heimila hverja einustu höfn og hvern
einasta landskika, á okkar landi, sem þeim dettur í hug.
Bretar segja, að þetta sé óumflýjanleg styrjaldarnauðsyn
vegna legu landsins. Sama sögðu Rússar um Finnland. En
hvað um það. Ekki getur smæð okkar afsakað það frum-
stæðilega tómlæti og þá ábyrgðarlausu léttúð, sem virtist
koma fram í fari okkar þennan eftirminnilega dag. — Og
tæplega hefði það varpað skugga á okkur né íþyngt sam-
vizku okkar, þó heyrzt hefði æðruorð eða einstaka bitur-
yrði, eins og á stóð. Þá hefði þó mátt segja, að við fynd-
um til niðurlægingar okkar og ógæfu, eins og eðlilegt
hefði verið um heilbrigða og hugsandi þjóð. Eða hver trúir
því, að stilling okkar þennan dag hafi verið til þess gerð