Vorið - 01.10.1974, Síða 47

Saga rennilássins
Rennilásinn er nú talinn ómissandi um
gervallan heim enda er hann hið mesta
þarfaþing og til margra hluta nytsamleg-
ur. Saga þessa merkilega hlutar er í fáum
orðum þessi:
Fyrir rúmum 90 árum var Ameríkumað
ur að nafni Judgson eitt sinn að hjálpa
konu sinni við að hneppa kjól hennar að
aftan. Verk þetta var það versta, sem
Judgson fékkst við, og fór hann þá mikið
að brjóta heilann um einhvern þægilegri
útbúnað. Árangurinn var frekar lítill, en
samt gaf hann verksmiðjueiganda einurn
í New York, er Walker hét, hugmyndina.
Walker leist vel á uppástungu Judgsons,
og varði hann mörgum milljónum dollara
til að finna rétta lausn á málinu. Renni-
lás sá, sem skapaðist í verksmiðju Walk-
ers, náði aldrei útbreiðslu, enda var hann
bæði mjög dýr og svo mjög ófullkominn.
Árið 1908 fluttist ungur sænskur verk-
fræðingur til New York. Hann hét Gide-
on Sundback, og var kominn vestur til
að leita sér fjár og frama, en loks komst
hann í verksmiðju Walkers, og fór þar að
glíma við gátuna um að fullkomna renni-
lásinn. Loks árið 1941 var uppgötvunin
fullgerð. En þá var Sundback kosinn í
stjórn fyrirtækisins og stóð nú til að fá
heimseinkaleyfi á uppgötvuninni, en þá
skall styrjöldin mikla yfir og tafði allar
framkvæmdir. Sundback tókst þá að
koma uppgötvuninni á framfæri við her-
gagnaverksmiðju eina á Englandi, og seldi
hann henni réttinn til afnota fyrir 130.000
sterlingspund. Penginarnir róru til að
bjarga verksmiðju Walkers. Rennilásarn-
ir, sem hin enska verksmiðja framleiddi,
voru notaðir á yfirbreiðslur þær, sem not-
aðar voru þá á flugvélar, er stóðu úti yfir
nóttu.
Eftir viðurkenningu breska hersins á
gildi rennilássins, fór hann loks sigurför
um allan heim.
VORIÐ
47