Æskan - 01.05.1971, Síða 36

Björnstjerne Björnson.
börn á aldrinum 9—14 ára, úr fimmtíu og
sjö skólum, og um tuttugu og fimm þús-
und nemendur úr framhaldsskólunum. Fyrst
komu fjórir skrautlega klæddir lögreglu-
menn, ríðandi á feykistórum hestum, en
síðan hver skólinn á fætur öðrum. Hver
skóli hafði sinn sérstaka fána, með fögru,
táknrænu merki, sem borinn var í fylking-
arbrjósti. Síðan kom hópur fánabera með
stóra, norska fána. Þar á eftir kom hljóm-
sveit skólans í glæsilegum einkennisbún-
ingum, — en næstum hver skóli i Osló
hefur furðu fullkomna lúðrasveit og legg-
ur metnað sinn í að hafa hana sem bezta.
Loks komu svo flestir nemendur skólans,
og hélt hver einasti á litlum fána á lítilli
stöng. Þannig kom hver skólinn á eftir
öðrum, þar til göngunni lauk eftir nær þrjá
klukkutima eins og áður getur.
Þegar nemendur hvers skóla komu upp
á móts við konungshöllina, byrjaði hljóm-
sveitin að leika eitthvert fagurt ættjarðar-
lag og hélt því áfram meðan gengið var
meðfram henni. Þegar fánaberarnir komu
á móts við konung, fjölskyldu hans og
gesti, heilsuðu þeir með fánakveðju. Og
er börnin gengu fram fyrir konunginn, lyftu
þau upp fánum sínum og hrópuðu húrra
á sinn einlæga og elskulega hátt. Er rauð-
hattar og bláhattar, þeir nemendur, sem ég
gat um að nokkru fyrr, gengu fyrir konung
siðar i skrúðgöngunni, lyftu þeir upp húf-
um sinum á litlum bambusstöngum um
leið og þeir hylltu hann. Og þegar síðasti
skólaflokkurinn hafði gengið fram hjá höll-
inni, og hinni mikilfenglegu skrúðgöngu
var lokið, gengu tugþúsundir áhorfenda
upp að höllinni, hylltu konung á sinn hjart-
næma hátt og sungu þjóðsönginn.
Ég hafði verið hugfanginn allan tímann
— hafði fylgzt með öllu eins og í leiðslu
og hefði líklega staðið einn eftir, ef konan
mín hefði ekki verið með mér, kippt í mig
og kvartað um bakverk eftir um það bil
fjögurra klukkutíma stöðu. Já, það var víst
kominn tími til þess að hvíla sig um stund
og fá sér einhverja hressingu.
Minningarnar, sem þessi hátiðlega at-
höfn skilur eftir, verða ógleymanlegar. Sú
fegurð, sú háttvisi og sú einlægni, sem
kom fram, þegar hinar prúðbúnu tugþús-
undir Oslóaræskunnar hylltu hinn ástsæla
konung sinn, máist aldrei úr minni. Ég
held, að sú athöfn, sem þarna fer árlega
fram, sé með öllu einstök, þótt miðað sé
við margar þjóðir.
Næsti stórviðburður dagsins, sem við
horfðum á og hófst klukkan 14, var önnur
skrúðganga — ef skrúðgöngu skyldi þá
kalla — skrúðganga rauðhatta og bláhatta.
Allar götur, sem þetta unga og gáskafulla
námsfólk gekk um, voru líka fullar af fólki,
og átti lögreglan fullt í fangi með að halda
götunum opnum. En það var lögreglu-
mönnunum mikil hjálp, að þeir voru á
mjög stórum hestum, sem ekki var árenni-
legt að verða fyrir. Riðu þeir hestum sínum
sitt hvorum megin við fylkingu skólaæsk-
unnar, svo að hún hefði nægilegt svigrúm,
og komu þannig í veg fyrir, að manngrú-
inn yrði of nærgöngull.
Yfir þessari göngu var allt annar bragur
en hinni fyrri. Þarna var á ferð námsfólk,
sem var að hrista af sér tólf ára skólaryk
og réð sér ekki fyrir kátínu. Kröfuspjöld
þeirra voru full af alls konar fyndni og
græskulausu gamni — sumu kannski dá-
lítið grófu. Ýmsir voru í gervi þekktra, um-
talaðra manna. Allir fáanlegir bílagarmar
frá elztu tið voru þar með í för, flestir rauð-
málaðir. Eru þessir bílagarmar greinilega
geymdir aðeins til þess að taka þátt í
þessari athöfn. Þá voru einnig þarna með
furðulegustu hljómsveitir, sem framleiddu
hina hjárómustu hljóma. — Yfir allri þess-
ari einkennilegu ,,skrúðgöngu“ var, sem
sagt, hinn broslegasti blær, enda augsýni-
lega þannig í pottinn búið frá upphafi. Það
mátti l.'ka fljótt skynja, löngu áður en
skrúðgangan nálgaðist staðinn, þar sem
Edward GrieS-
við vorum, að menn væntu sér góðraf
skemiptunar, enda varð sú raunin á. Menn
veltust um af hlátri, er þeir sáu alla ,,dýrð'
ina“,'og heyrðu öll hin furðulegu hljóð, °9
ætlaði fagnaðarlátunum aldrei að linna.
Þessari kynlegu göngu lauk svo, sarh"
kvæmt gamalli venju, hjá minnismerk1
Henriks Wergelands, hins ástsæla þjó®'
skálds Norðmanna, þar sem minnihð
skáldsins var heiðruð með krönsum °9
ræðu.
í sambandi við það, sem ég gat um nu
siðast, vil ég taka fram, að snemma nm
morguninn voru kransar lagðir á leiði ým'
issa blysbera norsku þjóðarinnar og r®®'
ur fluttar fyrir minni þeirra. Er þetta gömu
og gróin venja.
Önnur helztu hátíðaatriði þjóðhátíðar"
dagsins, þau, er ekki hafa verið nefnó
hér, var mikil samkoma stúdenta framan
við háskólann með karlakórsöng og rse®'
um og svo afar fjölbreytt þjóðhátíðarsam'
koma, sem borgarstjórnin stóð fyrir. Su
samkoma fór fram við hið veglega ráðhus
Oslóarborgar og stóð frá klukkan 19
fram yfir miðnætti. Komu þar fram ýms|r
kunnir ræðumenn, söngvarar, tónlistai"
menn og upplesarar. Að lokum var dansað
á torginu. Samkoman var mjög fjölmenn
og fór ágætlega fram. Til dæmis var t®P
ast hægt að segja, að vín sæi á nokkrnm
manni, en við hjónin vorum þar í nokkra
klukkutíma.
Veður var stillt allan daginn og skýja®
framan af. Um 10 leytið rigndi líka nokkra
stund. En er leið á dag, birti til, svo 3
léttskýjað varð og bezta veður. Veðrið átt'
því vissulega sinn þátt í því, að þessi daú
ur varð okkur einstæður og ógleymanlegur‘
Sigurður Gunnarsson.
36