Æskan - 01.11.1976, Blaðsíða 40

BflRDflGl UIÐ ÚLFH fl JÓbflNÓTT
N<
\
lorðmennirnir, sem fluttust til
Ameríku fyrir meira en einni öld urðu
að þola marga raun, bæði af erfiði og
kulda. Flestir þeirra urðu bændur, en
frá einum greinir, sem stundaði póst-
ferðir allt sitt líf, og lét ekki bugast af
neinu. Hann varð aldrei neinn
auðmaður, en um hann urðu til hetju-
sögur í Kaliforníu, og er það nokkru
minna virði en auður, þegar sagan er
skráð?
Póstur þessi hét Jón Tomsen og
var frá Þelamörk — eða John
Thomsen, eins og hann skrifaði nafn
sitt eftir að hann hafði verið nokkur ár í
Ameríku. Hann fór til Kaliforníu til
þess að grafa gull en fann ekki, og þá
tók hann aó sér starfa, sem enginn
annar hefði leikiö eftir á þessum
slóðum. Hann var skíðamaður góður.
Pósturinn var fluttur yfir fjöll og firn-
indi milli austurs og vesturs, en um
vetrarmánuðina voru þetta hinar
mestu glæfraferðir. En pósturinn varð
að komast sína leið, og það var aug-
lýst eftir manni, sem vildi taka það að
sér að bera póstpokana yfir fjöllin.
Aðeins einn umsækjandi gaf sig fram,
og það var Þelamerkurmaöurinn Jón
Tomsen.
Daginn, sem hann mætti til þess að
taka við starfinu, hafði hann
meöferðis tvo langa flata hluti, sem
enginn hafði áður augum litið. Þaö
voru skíði. Og strax og hann hafði
fengið starfann spennti hann skíðin á
sig og lagöi af stað. Vegalengdin var
níutíu enskar mílur, sem hann átti fyrir
höndum, allt yfir fjöll að fara, og verst
af öllu var, að veðrið var tíðast ótryggt
á þessum slóöum. Fólk horfði undr-
andi á eftir honum, er hann fór í fyrstu
póstferðina, því að það bjóst ekki við
að sjá hann aftur fyrr en næsta vor.
Sumir töluöu meira að segja um að
safna saman leitarflokki til þess að
draga líkið heim! En aðrir álitu, að
maður, sem hefði kjark í sér til þess að
leggja á fjallið um hávetur, myndi ekki
láta sér það fyrir brjósti brenna að
liggja í snjónum fram á næsta vor.
Sex dögum eftir brottförina frá
Kaliforníu var Jón kominn þangað
aftur. Og póstpokann hafði hann
meðferöis!
Úlfarnir sóttu fast að póstinum, sem varð-
ist uppi á klettunum.
I tuttugu ár var Jón Tomsen eini
tengiliðurinn milli austurs og vesturs í
Ameríku um vetrarmánuðina.
Póstvagnar, hestar og járnbrautar-
lestir urðu að staðnæmast við
austurhlíðar fjallanna, en þegar ekki
varð komist lerigra, stóð Þelamerkur-
maðurinn þar og beið póstsins. Svo
tók hann póstpokann á bakið og lagði
upp á ný. Leiðin var brattari austur
yfir, og tók hann þrjá daga að komast
þangað, en svo hallaði undan fæti
vestur um, og nægðu honum tveir
dagar á þeirri leið. Póstpokinn vó tíð-
um 25 kíló. Jón hafði aldrei meira
nesti með sér en það, sem hann gat
komið í vasa sína. Svefnpoka notaði
hann ekki, en væri veörið sérstaklega
grimmt gróf hann sig í snjó og hafðist
þar við uns veðrinu slotaði. En oftast
tafði hann hvergi en hélt göngunni
sífellt áfram.
Það kom sjaldan fyrir að Jón hitti
fólk á ferðum sínum um fjöllin. En eitt
sinn varð honum gengið fram a
feröamann, sem lá í litlum fjallakofa,
og voru báðir fætur hans kalnir.
Þarna hafði maðurinn hafst við í tólf
sólarhringa. Einmitt í þann mund, er
Jón bar þarna aö, hafði maðurinn
ákveðið að höggva af sér fæturna og
var kominn meö öxina í höndina. Það
var kominn kolbrandur í beinin, og
hann vissi, að ef ekki yrði komist fyrir
hann, myndi hann deyja. Fyrst eftir að
Jón kom í kofann til mannsins, varð
engu tauti við hann komið; fæturnir
skyldu höggnir af, hvað sem hann
segði! — Hvaö kom honum þetta við?
Voru þetta kannski ekki hans faetur?
Og hafði Jón nokkra hugmynd um
hvernig líðan það var að vera með
kolbrand í fótunum allt frá tám og upP
að knjám? Þessi vesalings sjúki
maður sveiflaði öxinni yfir höfði ser
og var auðsýnilega ekki með öllum
mjalla.
Þetta var um miðjan vetur °9
brunakuldi. Ef maðurinn hyggi af ser
fæturna mundi hann deyja, og
hann gerði það ekki mundi hann
einnig deyja. Eina björgunarvonm
var, ef hægt væri að koma honum t'1
mannabyggða. En það mundi náleg3
vera ógerningur að koma honum yfir
fjalliö á þessum tíma árs og í Þvl
tíðarfari, sem þá var.
Það varð þó úr að Jón fór í liðsbón,
ÆSKAN — Blaðið er nú orðið sannkallað heimilis- og fjölskyldublað
8