Afturelding - 01.06.1967, Blaðsíða 40

Elskan er sterkari en dauðinn
Seytjánda öldin — einkum fyrrihluti hennar —
var einkennandi fyrir innbyrðis ófrið í Englandi.
Þjóðin hafði risið gegn hinu margseka konungs-
ríki Stúartanna. Þetta varð upphaf að langri og
hlóðugri borgarastyrjöld. I þessum blóðuga hildar-
leik var Jjað einkum einn maður í óvinaher kon-
ungs, er bar ægishjálm yfir alla aðra. Hann hét
Oliver Cromwell. Hann var maður stórgáfaður,
einbeittur og skapharður. Fljótt eftir að stjórnar-
byltingin hafði byrjað, myndaði hann riddaraher-
deild af ungum Englendingum. í herdeild Jressa
tók hann aðeins úrvalsmenn, og J)á eina, er játuðu,
að þeir væru lifandi kristnir menn. Dæmi líkt
J)essu er sagt að liafi aldrei J)ekkzt í veraldarsög-
unni, hvorki fyrr né síðar. Hersveitir konungs gerðu
gys að Jressum hermönnum og kölluðu ])á „hina
guðlegu drekariddara.“ En J)að var ekki lengi,
sem óvinir þeirra í konungshernum spottuðu þá, því
að þeir fengu fljótt ]>að orð á sig, að þeir væru
ósigrandi hersveit. Spottið snerist })ví óðara up|)
í ógn hjá óvinum þeirra, er þeir töluðu og liugs-
uðu um hina ægilegu „járnsíðu“ er Cromwell
vann hvern stórsigurinn á fætur öðrum með.
Innan tíðar var hann viðurkenndur öflugasti
mótstöðumaður konungshersins og konungsríkisins.
Óðar en leið komu líka fleiri og fleiri feigðar-
boðar í ljós um það, að konungshásætið væri að
falli komið.
Það er ekki létt að draga upp rétta mynd af
eiginleikum Jæssa sérkennilega persónuleika, sem
Cromwell var. í skapgerð hans var harðneskja
einna mest áberandi. En |)ar var líka ógnvekjandi
drottnunargirnd og skefjalaus metnaður. Ef þessir
látra kemur frá Drottni, liann er hæli ])eirra á
neyðartímum.“
Lesið þetta, hugleiðið það, trúið og breytið síðan
samkvæmt hvatningu orðanna í þessum sálmi, og
Guð mun taka angistina burtu úr hjörtum vðar.
sterku drættir í skapgerð hans hefðu ekki verið
eins áberandi og raun bar vitni, hefði hann ann-
ars kannski komið fyrir sjónir margra, sem frá-
bær trúarhetja, í líkingu við Samúel eða Elía, mað-
ur sem eftir ráði Guðs hefði verið kjörinn til þess
að útrýma hinu illa með harðri hendi.
Það er gott að við Jmrfum ekki að fella dóm
yfir Cromwell.
Eftir að Cromwell liafði í blóðugum bardögum
sundrað og gersigrað Iiinn konunglega her, sett
konunginn af hásætinu og sent hann til aftöku árið
1649, gerði hann sjálfan sig að æðsta manni
enska lýðveldisins og gaf sér titilinn „forstöðu-
maður ríkisins."
Nú kom það á daginn, að Irland, sem var ka-
])ólskt land, vildi ekki beygja sig fyrir ])essum
máttuga einræðisherra. Og það vildi Skotland ekki
lieldur. Viðbrögð Cromwell urðu snögg, eins og
fyrridaginn, er liann komst að þessu. Hann skar
upp herör gegn báðum þessum löndum og fór á
móti J)eim með voldugan her og lagði bæði löndin
undir sig í þeim blóðuga hildarleik, sem báðar
J)jóðir minnast enn ])ann dag í dag með hryllingi.
í þessum æsilegu bardögum hafði írskur aðals-
maður veitt næstum ofurmannlega mótstöðu, með
eindæma hugprýði. En um siðir var hann tekinn
lil fanga og leiddur fyrir herrétt. Þar var hann
dæmdur til dauða umsvifalaust. Dóminum skvldi
fullnægt næsta dag, er myrkt væri orðið að kvöldi.
Á augabragði liafði Cromwell staðfest dóminn með
einnm hraðdregnum pennadrætti.
Einræðisherrann sat í vinnuherbergi sínu, þeg-
ar yfirboðliði hans kom inn til hans og leiddi við
hönd sér unga konu. Það leyndi sér ekki að þján-
ing og sorg hafði sett djúp mörk á andlit Jressarar
ungu konu. Þetta var eiginkona þessa dauðadæmda
aðalmanns, er hafði veitt Cromwell einbeittasta
mótstöðu. Unga konan kastaði sér samstundis á
kné fyrir fætur Cromwells og leit í andlit hans
og hrópaði í angist:
40