Iðunn : nýr flokkur - 01.10.1926, Síða 76

318
Rifsjá.
IDUNN
sem rithöfundurinn saknaði. En hún hittir þá „gersamlega bugaðan
mann“. Það er satt, það verður æðilítið úr fjallinu, þar gnæfir
ekki hátt neinn tindur þreklyndis og réttar. Alt valt orðið á þessu
eina fyrir hana: Hver var afstaða föður hennar til réttlætisins. —
Þá á hún „tal við gersamlega bugaðan mann“. Það var fyrir hana
ægilegur sannleikur — voðalegt hyldýpi. Ekkert voðalegra gat
fyrir hana komið en að sjá ofan í það djúp magnleysisins í sál
föðurins. Er það ekki nógu dramatiskt?
Það er sagt, að bókin sé propaganda fyrir jafnaðarstefnuna.
Það er satt. En ekki þurfa núlifandi andstæðingar þeirrar stefnu
að óttast, að höfundurinn geri ráð fyrir sigri stefnunnar meðan
þeir eru að slíta skónum. Höfundurinn skýtur málinu undir dóm
framtíðarinnar. Og hann á auðmýkt spekingsins til að sjá og við-
urkenna, að sé einhver málstaður frá guði, þá megnar enginn að
yfirbuga hann og vise versa.
Það væri ástæða til að drepa á ótal margt í sambandi við
þessa sögu. Tími og rúm leyfir það ekki. Jafnaðarmenn lesa hana
auðvitað, en „hinir" þurfa líka að lesa hana. Og þeir sem óbeit
hafa á öllum stjórnmálum þurfa líka að lesa hana, því að hún er
fyrst og fremst ósvikinn skáldskapur.
Eg get ekki stilt mig um að láta þessar sundurlausu athuga-
semdir enda á niðurlagi sögunnar sjálfrar:
„Þá krýp ég (3: konan unga, söguhetjan) á kné við beð barna
minna og baða sál mína í bæn til guðs. Eg hefi aldrei fundið það
eins og í kvöld, hvað bænin er í insta eðli sínu. Eg þarf einskis
að biðja. Ég þarf ekkert að tala. Ég finn að ég hvíli í faðmi
guðs. Og alt það sem 'ég ann, það hvílir þar, alt það sem ég
minnist og alt það sem ég sakna, allar vonir mínar, dýpstu þrár
hjarta míns og fegurstu framtíðardraumar. Ég beygi mig í skil-
yrðislausri auðmýkt fyrir vilja hans, sem gaf mér eitt sinn háleitt
takmark til að lifa fyrir og lét mig hverfa frá því. Hann, sem
leiddi mig frá öllu sem ég unni, foreldrum og æskustöðvum, og
lét mig berast sem skipbrotsmann til þessara stöðva. Það er hönd
hans, sem hefir knúð mig á kné við beð hinnar nýfæddu kyn-
slóðar, til þess að vaka í bæn yfir þroska hennar til þess köll-
unarstarfs, sem henni er geymt í skauti framtíðarinnar".
Stanley Melax: Ástir. Tvær sögur.
Höfundurinn er ungur prestur. Sögurnar eru um ást og erotik