Iðunn : nýr flokkur - 01.10.1926, Blaðsíða 28
270
Eiríkur Magnússon:
IÐUNN
Þannig er hann í raun og veru, maðurinn, sem höf.
Jeiðir fram. Og hann verður miðdepill sögunnar, sem
hitt annað stillir að mestu leyti göngu sína eftir. Hann
er sjónarhóllinn, sem skáldið horfir frá út yfir lífið og
miðar leiðirnar og stefnurnar við. Hann er hugsjónin,
sem hæst gnæfir yfir andans víðivöllum skáldsins.
Hann kemur fyrst sem landnámsmaður. Með hergný
og hávaða? Glæsilegur víkingur með fríðu föruneyti,
sem heggur strandhögg og rekur þá, sem fyrir eru, á
útnes og eyðibyggðir, en sest sjálfur að blómlegu höfuð-
bóli og ræktuðu víðlendi? Nei, fjarri fer því. Hann kem-
ur einn — auðmjúkur, leitandi landnemi með byrði sína
á baki. Ekki að skrauthýsum og skrúðgrænum lendum,
ekki heldur sem beiningamaður, er rétti fram höndina:
Gefðu mér aumum! Hann kom sem fyrsti maður eftir
ótroðnum leiðum, í ónumda víðáttu. Ljómi hins heilaga
æfintýris hvílir yfir komu hans.
Sjáum hvernig Knut Hamsun, djúpsæja skáldið og
hárnæmi listamaðurinn, leiðir hann fram. Raunar er það
að horfa gegnum litað gler, þar sem mín lélega þýð-
ing er:
»Langi, langi götuslóðinn yfir mýrarnar og inn í
skógana — hver hefir troðið hann? Maðurinn, sá fyrsti
er fór hér um. Aður en hann kom, var engin slóð hér.
Síðan þræddu ýms dýr, eitt og eitt, óglögga troðninginn
yfir móa og mýrarsund. Seinna snuðruðu Lappar upp
götuslóðann, er þeir fóru um fjöllin að gæta hreina
sinna. Þannig myndaðist stígurinn smám saman yfir víð-
áttumikla auðnina, almenninginn, sem enginn átti.
Maðurinn kemur gangandi og heldur til norðurs.
Hann ber sekk á baki, fyrstu byrðina. Þar hefir hann
nesti og nokkur áhöld. Maðurinn er sterklegur og lura-
legur, með rautt, grófgert skegg og smá ör á andliti og