Iðunn : nýr flokkur - 01.12.1931, Síða 14

324
Skáldsögur og ástir.
IÐUNN1
á gildi ástarinnar í mannlegu lifi. En einkum dáir hann
það ástalíf, er konan hefir hafiö sig upp úr allri tví-
hyggju um „líkamlega" og andlega" ást. Hann mundi
að öllum 'líkindum hafa tekið undir með hinum andríka
presti, sem talaði um „hið heilaga sakramienti barns-
getnaðarins“.
Þetta er ekki ritdómur um pessa bók, svo að engin
ástæða er til pess að meta rök Jteirra manna, sem
haldia |)ví fram, að Ragnheiður Kambans sé ekki hugs-
anleg á þeim tímia og í því umhverfi, er dóttir Bryn-
jólfs biskups Jifði í. En hitt er víst, að skoðanir höf-
undarins komia einmitt fyrir þá sök skarplegar í Ijós,
að lýst er stúliku, sem hagar sér mjög öndvert við það,
sem samtíð hennar taldi við eiga. Engum hefði þótt
mar.kvert að athuga teikningar da Vincis af flugvélum,
ef það hefði ekki verið fyrir þá sök, að hann var uppi
á þeim tíma, er engum hugkvæmdist að unt væri að
fljúga í Joftinu. Nú virðast flestir um það sammála,
að Ragnheiður sé líkari nútímakonu en stallsystruin
sínum samtímis. (Þeiim, sem þykir myndin ófögur,
þykir vissara að líkja henni við clanskar konur, til þess
að eigi falli hrukka á föðurlandsástina.) Enda virðist
það beinlínis vaka fyrir höfundinum að 'lýsa kvenmanni,
sem sökum meðfæddrar innri snildar varpar til hliðar
hleypidómum samtíðar sinnar, stikar yfir aldir í ferli
þjóðarinnar og tekur þá stiefnu, sem höfundurinn er
sannfærður um að sé heilbrigð og farsæl stefna. Sé
þetta óheimilt að skáldalögum, þá er ekki ómaksina
vert að ritia skáldverk.
En hver eru þá einbenni Ragnheiðar?
í því sambandi, sem hér er einkum tekið tiJ með-
ferðar, er þess helzt að geta, að Ragnlieiður, sem
fengið hefir ást á manni, finnur með sjálfri sér, að