Kirkjuritið - 01.07.1938, Side 70

326
Hinn almenni kirkjufundur.
Júlí.
um tökum á mestum liluta þjóðarinnar, og studdi hún hvarvetna
það, sem styrkt var þó fyrir: Þjó'ðrækni og föðurlandsást. Með að-
stoð stúdentanna fór aldan eins og vorflóð um landið. Efnuð-
ustu bændur buðu húsrúm hjá sér, eða lögðu fraln fé til bygginga.
Skólunum fjölgaði ört og unga fólkið streymdi í þá og styrkti
þjóðernisböndin, bæði það sænsku- og finskumælandi, og þegar
þeir á stríðsárunum mynduðú sína hvítu herdeild, var liðið mjög
skipað lýðskólafólki. Eru nú milli 50 og 60 lýðháskólar i Finn-
landi, og flestir leiðandi menn i landinu hafa notið fræðslu í
þeim.
Hvergi mun skólastefnu þessari hafa verið tekið jafnopnum
örmum og i Finnlandi. Frelsi sitt og sjálfstæði, er þeir fengu
sama ár og við, 1918, þakka þeir mjög þessum skólum.
„Þitt lán er ennþá lokuð rós,
er lita skal sinn dag!
Af vorri elsku vex þitt hrós,
þín von, þín tign, þitt sólarljós.
Þá flytjum vér með fyllra lag
vorn fósturlenzka brag“.
Nú er rósin útsprungin — og ef nokkur þjóð syngur þjóðsöng
sinn af hjarta og heilum liuga, þá gera Finnar það. -— Af þessu,
sem hér hefir verið sagt, sést, að skólarnjr eru alstaðar vaxnir
upp til þess að bæta úr einhverri þörf — þjóðarnauðsyn.
Sannast þar snjallmæli Steingrims:
.,Af skaða vér nemum hin nýtustu ráð,
oss neyðin skal kenna liið rétta,
og — jafnvel úr hlekkjunum sjóða má sverð
i sannleiks og frelsisins þjóðustu gerð“.
VI.
Skólastefnan hefir gróið upp neðan frá eins og jurt, og nærst
og dafnað af lífsþroskaþrá og ljóssækni fólksins, jafnframt
dæmafárri fórnfýsi forgöngumannanna. Og með jafnmiklum
sanni má segja, að eins og engin jurt dafnar án sólarljóss, svo
hafi stefnunni að ofan skinið ljós kristindómsins henni til vaxtar
og lifsnæringar, en vökvuð skúrum erfiðleikanna, því að
„hver mannlífsbót, er gilda tíminn tekur,
er tár, er sorgin þyngsta eftir lét“,
eða eitthvað í ætt við það.
Hún mun sannast á hverri þjóð, sem i alvöru vill bæta hag
sinn, sagan um litla drenginn, sem átti að ná i fiskinn handa
fóstru sinni. Hann sá fiskana synda undir ísnum, en hafði ekk-
ert til þess að gera vök á ísinn með, nema sinn eiginn líkamshita;