Kirkjuritið - 01.12.1943, Page 33

Kirkjuritið. Konungur Passíusálmanna.
335
Skal ég nú fara nokkrum orðum um þessa þrjá sálma
og gera grein fyrir mínum dómi um þá.
Ég skal þá fyrst nefna 25. sálminn: Landsdómarinn
fiá leiddi.
Það, sem einkennir þennan sálm, er hin stöðuga stíg-
andi frá upphafi sálmsins til enda. Sálmurinn virðist
vera ortur í áföngum, eins og' flestir Passíusálmarnir og
lesandinn fer stall af stalli, þar til tindinum er náð. En
þá er þó ferðinni ekki lokið, þvi að skáldið lyftir sér þá
lil flugs og fer öllum fjöllum ofar.
Hallgrímur fer ekki hart af stað. Hann rímar textann
i tveim fyrstu versunum, og þó reyndar i þrem fyrstu
versunum að mestu, þó að skotið sé inn stuttri athuga-
semd skáldsins í fvrri hluta 3. vers. Textinn er vel rím-
aður og þó ekki svo að frá beri. Jafnvel orðin frægu:
Sjáið manninn, Ecce homo, skipa engan sérstakan lieið-
urssess, enda urðu þau honum ekki að aðalefni sálmsins,
eins og hefði mátt vænta.
Þá koma næst tvær skarplegar athuganir skáldsins,
iivor annari óháðar. í 4. versi talar liann um rangfærslu
laga, sem valdsmenn leyfi sér stundum, og ætti þetta
dæmi Júðanna að vera yfirvöldunum til aðvörunar. En í
5. versi dregur skáldið upp andstæðurnar miklu, sekt
mannanna og sakleysi Jesú, sem afplánar og friðar.
Enn grunar lesandann ekki hvað í aðsigi er.
En svo eykst þunginn í sáhninum, þegar skáldið fer
að lýsa útgöngu Krists:
Athuga sál mín ættum
úlgöngn drottins hér.
Það er yfirskript sálmsins, sem nú er vikið að. Hverj-
uni myndi hafa til hugar komið að þetta orð, „útgang-
an“ gæti orðið Hallgrími annað eins yrkisefni. en nú
koma 5 vers, 6.—10. vers, þar sem Hallgrímur notar
þetta orð að uppistöðu, og eykur skriðinn vers frá versi.