Kirkjuritið - 01.04.1952, Side 34

98
KIRKJURITIÐ
stöku móti. Þeir hafa fundið lifandi Guð á sviði innra lífs
eða séð vald hans og vilja opinberast í sögu þjóðar sinnar
eða mannkynsins. Innra valdboð hefir knúð þá til að boða
öðrum það, sem þeir sjálfir hafa reynt og fundið. Svo
var um spámenn Israels.
Fleira kemur til greina, þegar rætt er um merkingu
orðsins „spámaður“. Við höfum setið og hlustað á mik-
inn ræðumann. Ræða hans var þrungin krafti, hann tal-
aði af andagift. Hann talaði ekki af sjálfum sér, fannst
okkur, það var eins og honum væri gefið, hvað hann
ætti að segja. Hann stjórnaðist ekki af íhugun né hugleið-
ingu, heldur var sem orðin streymdu ósjálfrátt fram úr
djúpi vitundarinnar. Ræðumaðurinn virtist vera á valdi
einhvers máttar, sem knúði hann fram. Og við segjum oft
um slíkan mann, að eitthvað spámannlegt sé yfir honum.
Hann talar ekki eins og venjulegur maður, heldur eins og
spámaður.
Af því, sem nú hefir verið sagt, má nokkuð ráða, hver
einkenni spámannsins eru. Þó hefir enn eigi verið getið
um aðaleinkenni spámannanna. En það er hið svo nefnda
spámannsástand. Ástand þetta er óskiljanlegt öðrum
mönnum. En vegna þess, að spámennirnir geta komizt
í það, sjá þeir sýnir og fá vitranir. Ástandið er eins kon-
ar leiðsluástand. Er komizt svo að orði í Gamla testa-
mentinu, að spámaðurinn „heyri orð Guðs og sjái sýn
hins almáttuga, hnígandi niður og með upploknum aug-
um“ (4. Mós. 24. 4), Spámaðurinn verður bæði f jarsýnn
og framsýnn, af því að innri andans augu hafa opnazt hon-
um. Hann verður „frá sér numinn“, eins og komizt he&
verið að orði um þetta ástand.
Spámenn hafa víðar komið fram en í Israel.Trúarbragða-
sagan kann að greina frá slíkum mönnum á ólíkum stöð-
um og tímum, meðal óskyldra þjóða. Boðskapur þeirra
hefir verið misjafn að gildi og innihaldi frá trúarlegu jafnt
sem siðferðilegu sjónarmiði. Höfuðeinkennin eru þó ætíð