Kirkjuritið - 01.04.1954, Blaðsíða 41

Austfirzk þjóðsaga um Passíusálmana.
Athugasemd.
Þjóðsaga þessi er skráð af Ásmundi Helgasyni, sem kenndur var
við Bjarg í Reyðarfirði. Hann var gáfaður maður, margfróður og
minnugur. Sögu þessa lærði hann af móður sinni. En hann kvaðst
muna til þess, að önnur austfirzk kona, móðir Bjarna Jónssonar
meðhjálpara í dómkirkjunni, hefði kunnað söguna og haft hana
eins. Sagan er því skráð hér, eins og hún hefir verið sögð á Austur-
iandi fyrir nærfelt 100 árum. Mér hefir verið sagt, að saga þessi
i>afi áður komið á prent, en ekki veit ég, hvar eða hvenær það hefir
verið, né heldur, hvernig sú gerð hennar hefir verið. Ekki hygg ég,
að Ásmundur hafi um það heyrt, og þykir mér það frekar benda til
tess, að hún hafi ekki áður komið út. Tel ég líklegt, að jafn-fróður
maður og Ásmundur hefði um það vitað. Ef einhver veit betur en ég
í þessu efni, væri skemmtilegt að fá gleggri vitneskju. — 1 mínum
augum er sagan harla merkileg, aðallega fyrir þá sök, að hún sýnir,
hvernig alþýðan hefir valið úr Passíusálmunum einstök vers og sálma,
af því að kynngi þeirra væri meiri en annarra. Sagan ber vitni um
smekk alþýðunnar og trú hennar á mátt sálmanna til varnar gegn
hinu illa. — Þess skal að lokum getið, að Ásmundur heitinn gaf mér
handrit sögunnar með þeim ummælum, að mér væri heimilt að birta
t>að eða gera við það, hvað sem ég vildi.
Jakob Jónsson.
Á 17. öld bjó maður að nafni Ólafur innarlega í Vopna-
fjarðardölum. Hann var vel látinn af öllum, sem þekktu
hann, nema faktornum á Vopnafirði. Honum fannst hann
aldrei geta náð sér nógu vel niðri á Ólafi í verzlunarvið-
skiptum.
Kunnugir sögðu, að Ólafur hefði aðeins reynt að halda
sínu fyrir kaupmanni og hvatt aðra til þess, en aldrei farið
lengra. En kaupmanni fannst annað og heitaðist við Ólaf
að senda honum sendingu, sem skyldi kenna honum að
hlýða lögum kaupmanna. Ekki er þess getið, að Ólafur
svaraði því neinu.
I ágúst, heldur síðla, fór Ólafur norður að Grímsstöðum
á Hólsfjöllum. Fór hann norðurleiðina upp í Möðrudal og