Kirkjuritið - 01.04.1954, Blaðsíða 33

HERRA ÓLAFUR HJALTASON
175
Ólafi farnaðist við sira Jón, eftirmann sinn, er hann gaf hon-
uni vildisjörð, er hann kvæntist árið 1559, auk annarrar um-
bunar, enda er svo sagt í afhendingu Laufásstaðar sama ár,
að sira Jón væri ekki stórríkur maður. Og herra Ölafi farn-
aðist og einkarvel við Halldór, bróður sira Jóns, er verið
hafði í þjónustu hans um skeið. Gæti það ef til vill verið
ábending um, að herra Ólafur hafi þar verið að hugna mág-
um sínum. En á það eru einnig bornar brigður, að þau sira
Jón og Sigriður hafi verið systkin. Sé það rétt, að Sigríður
hafi verið systir sira Jóns, þá er það vart hugsanlegt, að hún
hafi getað gifzt Nikulási Þorsteinssyni, þar sem þau væru
þá of skyld, eða að öðrum og þriðja, enda má á það benda,
að fyrir því hjónabandi finnst engin skjalleg heimild. Nikulás
kernur að vísu fram í skjölum fáeinum vegna Sigríðar, en
þá sem forsvarsmaður hennar, en ekki eiginmaður. Það má
einnig benda á, að ártíðar Sigríðar Sigurðardóttur er ekki
getið í Skinnastaðaártíðarskrá, þótt ártíðar Sigríðar Einars-
'lóttur frá Espihóli sé þar getið, en hún var í öllu falli kona
Nikulásar frá 1548 til 1569, er hennar getur síðast i heimild-
um.
Nú skipta atriði eins og þessi nokkru máli, því að þess er
getið, að Sigríður biskupsfrú hafi fallið í hórdóm og þau
Olafur verið skilin með dómi á Alþingi. Segja heimildir, að
hún hafi tekið framhjá með Bjarna lögréttumanni Sturlusyni
Einarssonar Hálfdánarsonar. Um þetta hafa svo spunnizt mikl-
ar kynjasögur, eins og gefur að skilja.
Elzta frásögnin um hrösun Sigríðar mun vera samin af
Slra Þórði Jónssyni í Hítardal um miðja 17. öld. Er sú saga
'hloinkennileg, því að þar getur, að herra Ólafi hafi orðið
til kvenna, þar sem hann hefði verið í þingum við konu
®na úti í Noregi og svikið hana, og hefði hún látið leggja
a hann lífsýki þá, er honum jafnan fylgdi. Og á það má
óenda, að frásögnin þar í heild af æfi Ólafs er ærið missögð.
En hvernig getur annað verið, þegar jafnvel annar eins maður
°g Arngrímur lærði fer skakkt með ártöl og staðreyndir úr
^efi Ólafs og var þó nærri samtíða honum.
f Landsbókasafni er varðveitt skjal eitt frá síðara hluta 18.
eldar, sem er svar við ýmsum spurningum Hálfdáns Einars-
sc>nar um Vallapresta aðallega. Skjal þetta er orðið frægt, þar