Kirkjuritið - 01.10.1961, Blaðsíða 19

KIRKJURITIÐ
353
slíkrar byltingar hvergi brýnni þörf en á siðgæðissviðinu, þar
sem sýndardyggðir eru í þann veginn að kæfa siðgæði hjartans
og sannfæringarinnar. Sú siðgæðisorka, sem losnar úr læðingi
með auknu frelsi kvenna og vaxandi þátttöku konunnar í
menningarþróuninni, gæti e. t. v. hafið siðgæðið á æðra stig,
rækt siðgæði hjartans í stað sýndardyggða hræsninnar.
Séra Jóhann nefnir nokkra isma, sem liann telur liafa villzt
sýnilega af vegi kristninnar, enda sé siðgæði þeirra eftir því.
Eg gæti bætt nokkrum nærtækari nöfnum við upptalningu
hans, ef ég hefði ekki löngu glatað þeirri harnatrú, að liafrar
væru verri dýr en sauðir. Ég trúi ekki á þau vísindi að meta
siðgæði manna eða trúarsannfæringu með ismastimplun. Með
slíkum slagorðum er mörgum göfugum manni gert rangt til.
Einum þessara isma fékk ég að kynnast all-rækilega. Að því
er trú og sýndardyggð varðar, er hann miklu heppilegra dæmi
fyrir miim málstað en fyrir málstað séra Jóhanns. Nazisminn
er sýndardyggðin dæmigerð, útfærð í heimsskoðun og stórpóli-
tík. Nazistar litu á sig sem guðs útvöldu. Höfuðpaurar þeirra
töluðu sífellt um handleiðslu guðs, forsjón guðs og það lilut-
Verk, sem guð liefði fengið þýzku þjóðinni. Það má nefna til
daemis helgislepju þeirra, að þeir nefndu kirkjugarð ávallt
guðs-akur (Gottesacker), orð, sem annars var fágætt í málinu.
f augum almennings var nazisminn hákristileg stefna, sem
heindist gegn liinum guðlausa kommúnisma. Árekstrar, sem
urðu milli nazismans og ýmissa leiðandi manna lir kirkju, liá-
8kólum og af liverju menningarsviði, eru einmitt árekstrar
milli Iiins opinhera sýndarsiðgæðis, sem lætur sér nægja játn-
"tgu varanna, og siðgæðis lijarlans, senr sprettur fram úr
hfandi sannfæringu og heimtar manninn allan“.
Fyrirbœnir
Ég greip af hendingu niður í ævisögu Sigurðar Ingjahls-
sonar á Balaskarði og rakst þá m. a. á þessi tvö dæmi um bæn-
llla, sem eru hvort tveggja nokkur ahlarspegill og áminning.
Það fyrra er tekið úr frásögu Sigurðar um vist hans á ein-
•oastraðri jakt, Fannýju, sem Geir Zoega og fleiri áttu, en Sig-
l,rður Símonarson stýrði.
23