Kirkjuritið - 01.12.1974, Síða 45

Augljóst er það, að framsœkin þjóð
^yndar nýja sögustaði, það er eðli-
ie9ur gangur lífsins, en þeir eiga að
risa upp ó grunni þjóðlegrar menning-
Qr og sterkur þóttur hennar er varð-
veizla sögulegra verðmœta, og þó
ekki hvað sízt fornra sögustaða.
«Að fortíð skal hyggja, er frumlegt
skal byggja,
Qn frœðslu þess liðna, sézt ei, hvað
er nýtt"
Þannig úrskurðar Einar Benediktsson
þetta mál.
Þráðurinn milli fortíðar og framtíð-
ar er sú menningarlega líftaug, sem
ekki má bresta.
Skálholt, þessi forni, frœgi sögu-
s‘aður, drúpti höfði í umkomuleysi
sínu í meira en hálfa aðra öld. Nú er
endurreisnarstarfið svo vel á veg
0rnið, að þeir, sem að því hafa unn-
geta horft vonglaðir til framtíðar-
ir|nar. En áfram skal haldið. Takmark-
er nýr, veglegur Skálholtsskóli. Þessi
skóli á ekki að útskrifa embœttismenn
Pioðarinnar eins og gamli skólinn
9erSi. Háskóli mun ekki verða í Skál-
°ni, nema háskóli œskunnar. Og
ann hefur mikið verk að vinna, göf-
u9t, mannbœtandi starf. Og þið mun-
segja: Það eiga allir skólar að
9era, og það er rétt. En þegar upp-
v°Óslusemi og tillitsleysi heldur inn-
reið s'na í skóla, sem því miður á sér
st°ó, þá er það illur andi sem út þarf
reka.
Islenzka þjóðin hefur svo að segja
P,r'a hamförum í dugnaði á undan-
0rnum árum. Og þetta mikla starf
fefur verið unnið með það markmið
'r'r augum að auka hagsœld og
menningu þjóðarinnar. Og þótt ein-
hver mistök verði í því mikla starfi
er það ekki fordœmingar vert.
Við höfum byggt fjölda skóla og
bundið námsbrautir œskunnar í sterkt
skólakerfi, sem er e. t. v. full fast sam-
an reyrí. Við lifum á mikilli próföld.
Sjálfsagt er ekki ósanngjarnt að krefj-
ast þess, að nemendur geri grein fyr-
ir því, hvað þeir hafi lœrt. En próf er
líka hentugt og viðsjárvert tœki til að
fella ungt fólk frá framhaldsnámi og
síður en svo alltaf hinn rétti mœli-
kvarði. Nú er svo komið, að skilyrði
fyrir því að ungt fólk fái atvinnu er,
að það hafi prófskírteini upp á vas-
ann. Gallinn er sá, að ekki er alltaf
rétt hlutfall milli góðrar prófeinkunn-
ar og manndómsvilja.
Já, þú háttlofaða þekking, hugvit
og tœkni vorra tíma. Ekkert af þessu
viljum við missa, síður en svo, við
viljum auka þetta og efla og vitum þó
varla, hvers biðja ber. Samt er ég
þakklátur að hafa fengið að lifa
þessa undraverðu tœknibyltingu. Ég
ólst upp við tœknilegt allsleysi, eins
og það hafði verið frá upphafi byggð-
ar á íslandi og stend nú I þessum
tœknilega undraheimi. Ný svið til-
verunnar hafa verið opnuð upp á
gátt, sem voru lokuð okkur mönnum
frá örófi alda. Þolum við þessa
snöggu breytingu? Við vonum hið
bezta, en framtlðin svarar spurning-
unni.
Ég ber stundum saman löngu liðna
tlma œvi minnar við það, sem hér
er. Ég þarf þess með til að átta mig
á lífinu, og til að fylla huga minn
fögnuði yfir öllum framförum. Má ég
nefna dœmi frá síðastliðnu vori. Við
331