Kirkjuritið - 01.12.1974, Page 95

Hin hlutlœga áherzla Lúthers á
raunverulegri nálœgð Krists í
sakramentinu
Nú skal kannað, hvernig kenning Lút-
hers um kvöldmáltíðina samrœmist
grundvallarskilningi hans á orði Guðs
°9 hver áhrif kvöldmáltíðarkenningin
hafði á Kristsfrœði Lúthers.
hyngsta röksemd hans var ávallt
Það, sem hann lagði mesta áherzlu á
þegar í deilunum við Rómarkirkjuna
Qð sakramentið vœri gjöf Guðs, Sem
9iöf höfðar það til trúar, en er samt
hl óháð trúnni, er til fyrri en trúin.
Verk manna bœta engu við sakra-
^nentin.
Eitt það fyrsta, sem Lúther gagn-
rýndi í kenn ingu vingltrúarmannanna
°9 Zwinglis var, að þeir litu ekki á
hvöldmáltíðina sem gjöf Guðs. Kenn-
'n9 þeirra um kvöldmáltíðina var, að
hún vœri aðeins minningarmáltíð.
Þessa kenningu taldi Lúther fráleita
°9 ekkert annað en kenningu um rétt-
lcetingu af verkum. ,,Því jafnvel þótt
e9 minntist Krists svo rœkilega, að
sviti minn yrði blóð, þá vceri það til
einskis gagns fyrir hjálprœði mitt".
hQð, sem gerist i sakramentinu er
®hki, að maðurinn lyfti sér upp til
Krists, heldur að Kristur beygi sig nið-
Ur til mannsins. Lúther segir, að rétt-
Ur skilningur byggist ekki á því, að
^aðurinn íhugi þjáningar Krists, held-
Ur skuli hann byggja á nœrveru
.rists, sem þolir og fyrirgefur þótt
eitthvað vanti á rétta innlifun.
Raunveruleg nálœgð merkir því, að
^aðurinn meðhöndlar í kvöldmáltíð-
'nni einstœða gjöf, sem er til staðar
anda honum í „líkamlegu" formi og
er alls óháð allri afstöðu mannanna
og „andlegum" eiginleikum.
Kenning Zwinglis var hið gagn-
stœða, bundin mannlegum aðgerð-
um. Zwingli sagði: „Kvöldmáltíðin er
aldrei brauð eða líkami Krists, heldur
sá verknaður að þakka". — Lúther
heldur því fram, að þegar maðurinn
mœti Guði, verði hann ávallt óvirkur
þiggjandi, Guð er hinn virki. Það tel-
ur Lúther koma hvað helzt fram í
hinni raunverulegu nálœgð Krists í
kvöldmáltíðinni, sem þýðir, að Kristur
er nálœgur í líkama. Við boðun orðs-
ins er Kristur persónulega nálœgur. í
kvöldmáltíðinni er hann einnig lík-
amlega nálœgur.
Orðið varð hold, sem einnig þýðir,
að orðið hafi gerzt líkami. Að Kristur
tók þetta að sér er undirstaða þess,
að mennirnir skilji hann. Þeir, sem
umgengust hann fyrir krossfestingu,
gerðu það bœði andlega og líkam-
lega. Við getum einnig umgengizt
hann bœði andlega og líkamlega. Það
verður á undursamlegan hátt í kvöld-
máltíðinni. Þar verður Kristur enn 'hold
og mœtirokkur. Og sú holdtekja skipt-
ir miklu máli eins og hin fyrsta. „Er
hann ekki eins stórkostlegur í munni
okkar eins og hann var í móðurkviði?"
spyr Lúther.
Svisslendingarnir (Zwinglisinnarnir)
skildu ekki þessa röksemdarfœrslu
Lúthers. Á milli þessara tveggja aðila
var veggur hugtaka, sem skilin voru
á ólíkan hátt. Einkum voru það hug-
tökin andi og hold. Svisslending-
arnir byggðu á Jóh. ó:ó3, „Það er
andinn, sem lífgar, holdið gagnar
ekkert". Þess vegna voru þeir bundnir
við það, sem þeir kölluðu andlega
381