Syrpa - 01.12.1911, Page 55

ORUSTNN VIÐ WATERLOO
117
ing'ar, þangað til þeir hófu nýtt á-
hlaup. Fimm hestar voru skotnir
undir Ney um daginn, sjálfur var
hann ósár, en þess fleiri fallnir af
liöi hans, og segir sjónarvottur
(Stendhal) svo frá, að það hafi verið
ófögursjón, að sjá kúlurnar skvetta
upp bleytunni, sem vaðið var yfir,
eins og í versta grjórkasti og heyra
þær skella 6 brynjum riddaranna,
og hafði hver jafnan mann fyrir sér
en sjá hestana hlaupa utn völlinn
með upprifinn kviðinn og flækja
fæturna í görnum sjálfra sín.
Meðan á þessu stóð—stundu eftir
nón—heyrðist skothríð í auslur af
vígvellinum í sömu stefnu og Plan-
chenoit. Hugði Ntipóleon í fyrstu
að þetta mundi vera hersveitir
Grouchy (30,000 mánns), er keisar-
inn morguninn áður (hinn 17.)hafði
sent til að reka flótta Bluchers og
Prússa eftir bardagann við Ligny,
seni Napóleon hafði unnið þann 16.
og haföi keisarinn jafnframt lagt
fyrir Grouchy, að þegar hann væri
búinn að reka af sér Prússa og fleyga
sig inn á milliþeirra og Breta,skyldi
hann flýta sér á vígvöllinn við Wat-
erloo þ. 18. En þetta reyndist ekki
svo. Thiers hefir ttllar þær skrif-
legu skipanir prentaðar,sem Grouchy
voru gefnar, en—satt bezt að segja:
þær voru hvorki hreinar né Ijósar
og kom nú fram, hver munur var á
Berthier til að færa vilja Napóleons
í stílinn, eða Soult, sem á þessum
degi hafði það vandastarf á hendi.
Nei! Það var ekki Grouchy, sem
kom. Sá her, senr nú bar óðum að
voru prússneskar sveitirundirBulow
15—20,000manns,ernú komu hægra
,ylk1ngararmi Napóleons í opna
skjöldu hjá Planchenoit. Af þessu
leiddi þrent: 1., varð keisarinn að
senda Lobau herforingja með sveit
manna, hér um bil 8000 manns af
ungu lífvarðarmönnunum og 2000
manns af hinum eldri, gegn Bulow.
2., urðu ýmsir herfiokkar að þoka
sér aftur á bak, svo að Prússar
kæmust ekki aftan að þeim; og loks
3., dró þetta atvik eigi all-lítið úr
árásum Neys, sem skjótt varð þess
var, að hánn var ekki studdur sem
áður, sízt með sama kappí, enda óx
Wellington og hans mönnum að
sama skapi hugur. Alt um það rak
Lobau nieð varðmannaliðinu Bulow
og Prússa af höndum sérmeð dæma
fárri hreysti, og var mannfallið þar
sem annarstaðar í orustunni, mikið,
sér í lagi af Prússum, sem hurfu frá
uppgefnir hálfri stundu eftir mið-
aftan. Napóleon fékk. nú betra
tóm til þess að styðja þær tilraunir
Neys gegn fylkingarbrjósti Welling-
tons, sem aldrei hafði lint með öllu,
meðan á viðureigninni stóð við
Bulow. Stóð orustan þá (kl. 6i)
svo, að Frakkar héldu Haye sainte,
en Hougoumont varóunnin; aðöðru
leyti' hafði Wellington engu tapað
af vígvellinum. Bæði yztu fylking-
arnar og brjóst fylkingar var hér
um bil á sama stað, sem í upphafi
orustunnar. En eigi að síður var
útlitið fjarri því að vera glæsilegt
fyrir Wellington. Fallnar voru 18
þúsundir af honum, og annað eins,
þýzkir, Hollendingar og Belgir, flú-
ið úr bardaganum; en að þessum
hóp var lítil eftirsjón, þeir báru það
til Brussel, og var það altalað þar
um miðaftan þann 18., að Welling-
ton hefði beðið ósigur. Wellington
átti því eftir rúmar 30 þúsundir af
Englendingum, Hannóvet'jum og
Hollendingum (undir Chassé) og
prinsinum afOraníu; en þessirmenn
stóðu fast og hugðu eigi á flótta.
Surnir segja svo jrá, að Hill lávarð-
ur, sem réð fyrir hægra fylkingar-
armi Wellingtons, hafi gjört honum
orð að senda sér herstyrk; en þetta
getur varla verið, því orustan stóð
aldrei um daginn gegn hægri fylk-
ingararmi Breta, nema að því leyti
sem barlst var um Hougoumont. og
í orustulok var það — eins og síðar
mun sagt verða — einmitt þessi
fylkingararmur, sveit Chassés, sem
hjálpaði Wellington til að skakka
leikinn. Flestir voru báðu niegin
vígmóðir, margir uppgefnir. Fall-
byssur lágu hér og hvar um víg-