Nýjar kvöldvökur - 01.07.1935, Blaðsíða 33

ÞEGAR ÉG VAR í MUNKAKLAUSTRI
127
Er þar oft margt gesta, er koma þang-
að úr öllum áttum til þess að leita sálum
sinum friðar og taugum sínum styrktar
eftir skarkala og hringiðu stórborgar-
lífsins, í kyrrð fjallanna og helgi klaust-
ursins. Fæðið er óbrotið, en mjög lystugt
• og kjarngott, allt framleitt á búi klaust-
ursins, því að munkarnir reka stórbú,
rækta bæði vín og korn, kvikfé og ali-
fugla. Nóg mjólk, egg, smjör, brauð og
ostar eru á borðum, ennfremur oft kjöt
•og kálmeti, að því ógleymdu að létt vín
eru drukkin við allar máltíðir, og sterk-
ara vín skenkt þeim, sem vilja, á helgi-
dögum, en þeir eru margir í kaþólskum
sið, sérstaklega þó um þetta leyti árs,
páskana. Aldrei sá ég þó vín á nokkrum
manni, sem kallað er. Munkarnir sjálfir
neyta fábreyttari og fátæklegri fæðu en
gestir þeirra og þjóna sér sjálfir til
borðs, en skiptast á um að þjóna gestun-
urn; þurfa þeir aldrei að rétta hendi eft-
ir nokkrum hlut á borðinu, ef þeir vilja,
því að auðmýkt og kurteisi munkanna
tekur fram kurteisi hinna hirðvönustu
þjóna.
Aður en gengið er til borðs standa all-
ir um stund að baki stólum sínum og
drúpa höfði í bæn, hneigja sig síðan í
áttina að róðukrossinum, gera fyrir sér
krossmark og setjast fyrst í sæti sín að
þessu loknu. Engir mega ræðast viö í
salnum, en hvísla aðeins ef brýn nauð-
syn ber til. Einn munkanna situr »þular-
stóli á« og les hátt rit einhvers kirku-
föðurins, ýmist á latínu eða frönsku, og
jafnvel fræðirit um veraldleg efni eða
fræg skáldrit, meðan á máltíðinni stend-
ur, en allt er,það lesið með mjög hörðu
lestrarlagi, er líkist tóni eða gregorskum
söng, nema miklu hraðari en við eigum
-að venjast.
Þegar ég gekk út úr salnum að mál-
tíðinni lokinni, dýfði einn munkanna
hendi sinni í ker með vígðu vatni, sem er
þar á súlu við dyrnar, eins og raunar al-
staðar. Skyldi ég drepa fingrum mínum
á vota góma hans og signa mig síðan.
Sagði Halldór mér, að þetta væri algengt
kurteisis- og velvildarmerki meðal þeirra,
og sá ég síðar að svo var.
Munkarnir ganga snemma til hvílu, eða
klukkan 10 að kveldi, en rísa árla úr
rekkju, eða ekki síðar en kl. 3—4 að nótt-
urn; hefja þeir þá sálumessu, eða Vigi-
líus. Sumstaðar hve sálumessan, nátt-
söngurinn, sunginn kl. 2 að nóttunni að
vetrinum. Annars er deginum skipt í sjö
tímabil með helgum tíðum, eða hina svo-
kölluðu sjö kanónisku tíma. Fyrst er
ó 11 u s ö n g u r i n n um dagmál, P r í m a
við sólris, T e r t i a kl. 9, S e k s t a kl.
12, N ó n a kl. 3, V e s p e r eða kveld-
messa kl. 6 og C o m p 1 e t o r i u m um
háttatíma. Við þetta bætast hinar eigin-
legu messur, sem sungnar eru af hinum
prestvígðu munkum. Þegar ég vaknaði
siðari hluta nætur, gat ég oft greint óm-
inn af söng munkanna, er barst frá
kirkjunni upp gegnum hvelfingar klaust-
ursins, en sjaldan hafði ég hörku til að
rísa úr rekkju og ganga til tíða á þessum
tíma sólarhringsins. Þó gerði ég það
nokkrum sinnum. Annars þurftum við
gestirnir ekki að hlýða á messu nema
tvisvar á dag, ef við kærðum okkur ekki
um það. En ég verð að segja það, að þótt
hinar kaþólsku messur breyttu engu um
trúarskoðanir mínar, höfðu þær þó á mig
sterk og dulmögnuö áhrif, sem ekki verð-
ur lýst. Það er undarleg sýn að sjá
munkaskarann tilbiðja guð sinn og
syngja honum lof með hinum undarlega,
tilbreytingarlausa en fagra gregorska
söng, sem haldizt hefur óbreyttur frá því
fyrst á miðöldum á dögum Gregoríusar
mikla. Messuskrýddir klerkar standa þrír
•saman fyrir háaltari kirkjunnar og
syngja fyrir; fyrir öðrum ölturum er og
sungið, en munkaskarinn, er situr í þrí-