Nýjar kvöldvökur - 01.08.1927, Blaðsíða 27

NtfjAR KVÖLDVÖKUR
105
syn, þegar það kemur úr myllunni, en drepur
menn í braski.*
»Jeg braskaði ekki.*
»Jeg hjelt, að þjer hefðuð keypt 1 miljón
bushelspc
»Pað hefi jeg gert.«
>Hvað er það nema brask?«
»Má jeg spytja yður, hr. Steele, hvort þjer
eruð búinn að skamma mig? Er ekki eitthvað
eftir? Að jeg gangi í peysu og flibbalaus, að
buxurnar mínar sjeu snjáðar og skórnir mínir
óhreinir. Getið þjer ekki sjeð strá í hárinu á
mjer? Ef þjer getið það, því talið þjer e'gi
um það?«
Steele hló.
»Heyr, Tom,« sagði hann, »nú eruð þjer
sjálfum yður líkur. Jeg hjelt, að þjer gætuð
eigi komist fram úr þessu hjáiparlaust — að
þjer hefðuð keypt 1 miljón bushel af hveiti,
borgað 30 þúsund dollara í áhættufje og gæt-
uð svo ekki meira. Hefi jeg rjett fyrir mjer?*
»þjer hafið alveg á rjettu að standa. Mál-
um er nú þannig komið. Hafið þjer hug og
dug í yður til að leggja út í mesta áhættu fyrir-
tækið, sem nú er á döfinni í Ameríku. Eruð
þjer svo efnaður, að þjer getið notað yður
tækifæri, sem ef til vill kemur eigi aftur i mörg
ár. Ef þjer þorið þetta og hafið nægilegt fje,
vil jeg tala við yður um málið. Ef ekki, þá
ætla jeg að kveðja yður og snúa mjer til ein-
hvers annars.*
»Jæja, Tom, jeg skal gjarnan hlusta á yður
og vera með, ef þjer gelið sannfært mig.«
»Jeg verð fljótur að sannfæra yður. En hafið
þjer nægan fjárafla og viljið þjer leggja í þetta?«
»Gott, satt að segja, Tom, ef þjer eigið
við að fara í hveitibrask í stórum stíl, þá hefi
jeg fje til þess, en viljinn er lítill.«
»Jeg sagði yður, að jeg braskaði ekki.
Hveiti stígur yfir 1 dollar á bushel áður en 3
mánuðir eru liðnir.«
»Ketnur þá styrjöld?*
»fJað veit jeg ekki, en það veit jeg, að
hveitiuppskeran í vesturfylkjunum bregst — þ.
e. a. s. næturfrost síðastl. sumar og úrkomur,
sem verið hafa stöðugt síðan í júlíbyrjun, munu
rýra uppskeruna um 30 — 40°/o. Hveitikaup-
höllin í Cnicago er ágæt stofnun, en hún er
ekki almáttug, og hún ér ekkl hin víðáttumiklu
vesturfylki, þar sem hveitið vex. Hún getur
gert margt, en hún getur eigi barist gegn nátt-
úrunni. Hveitiverðið er nú í 75 cent hvert
bushel, af því að almenningur heldur, að upp-
skeran verði ríkuleg, en ef uppskeran verður
25°/o minni, verður að bæta 25% við núver-
andi verð, svo að það verður 1 dollar á bushel,
og sá maður, sem veit þetta, getur grætt marg-
ar miljónir, ef hann hefir nægilegt fje til um-
ráða. Axarskaft mitt var það, að jeg keypti
meira, en jeg var maður til. Hefði jeg látið
mjer nægja minna, hefði jeg komist fram úr
því og grætt drjúgan skilding, en jeg var of
gráðugur og hræddur um, að menn hjer i
Chicago mundu komast bráðlega að því, hvern-
ig það væri í raun og veru með uppskeruna.
Jeg hjelt að það yrði hljóðbært orðið meðal
almennings fyrir löngu, en í stað þess ræða
blöðin aðeins um ríkulega uppskeru, sem ein
ungis sannar, að annaðhvort vita þau ekki
hvað þau eru að tala um, eða einhver stendur
á bak við, sem ræður þessum frjetiaburði.«
»Hvers vegna eruð þjer svo viss um, að
uppskeran muni bregðast að svo miklutn hluta?«
»Af því að jeg ber gott skynbragð á slíkt.
Jeg hefi farið frá Chicago vestur á Kyrrahafs-
strönd, suður á bóginn eins langt og hveiti-
rækt nær og norður í Canada. Jeg þarf ekki
að spyrja bændur um uppskeruhorfuruar. Jeg
sje útlitið sjálfur. Jeg er fæddur og uppalinn
í hveitihjeraði, jeg plægði akrana og sáði og
jeg get næstum sagt, að jeg hafi fæðst og
uppalist í hveiti, ef þjer leyfið mjer að viðhafa
þau orð. Hveiti ? Jeg þekki alt, sem hveiti
við kemur á ökrunum, þótt jeg eigi þekki það
i kauphöllinni í Chicago. Eins og þjer vitið,
vinn jeg við flutninga, og aðalflutningurinn er
hveiti. Alstaðar þar sem hveiti er ræktað,
hefi jeg rannsakað á'tandið og jeg get svarið
yður þess dýran eið, að verðið hlýtur að hækka
upp í að minsta kosti 1 dollar á bushel innan
14