Sjómannadagsblaðið - 07.06.1942, Blaðsíða 36

16
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
blönduð þrumum og óhljóðum, eins og skotið
væri af fallbyssum. Svo var ekkert hægt að sjá
né heyra annað en skruðninginn, þegar húsin
voru að hrynja, og angistarvein fólksins, sem
kvaldist í rústunum. Hin miklu musteri klofnuðu
og guða-líkneskin steyptust af stóli. Mikla höllin
hans Hideyoshi hjá Fushimi, sem bar af öllu að
mikilfeng og útflúri, byrjaði að riða, féll síðan
saman og varð að smælki.
Hinn 10. nóvember 1855 varð svo mikill jarð-
skjálfti í Tokyo, að eyðileggingin af völdum
hans líktist einna mest því, sem varð í þetta
síðasta skipti. Miðbik jarðskjálftans virtist vera
í borginni sjálfri, en áhrif hans náðu miklu
lengra. Þá féllu 14,000 hús í borginni en 104,000
manneskjur létu lífið. Heljarmikil flóðbylgja
féll upp að ströndinni og upp fljótin og sópaði
öllu á undan sér.
f
Það var í þessum jarðskjálfta, sem Japanir
kynntust fyrst skipsbyggingarlist hvítra manna.
Japan var þá ennþá einangrað frá umheimin-
um, þótt þeir hefðu þá undirskrifað hinn fyrsta
samning við vesturveldin um björgun skipa og
aðhlynning sjóhraktra manna. Landið var þá
flestum óþekkt, og það hafði hvorki verzlunar-
né stjórnmálasamband við nokkurt land. Krím-
skaga styrjöldin geysaði þá í Evrópu, er Bretar
og Tyrkir börðust gegn Rússum.
Þá var það, að rússneska freigátan Diana
flúði undan brezkum herskipum og leitaði hælis
í japanskri höfn, Shimoda flóanum, um 80 míl-
ur suður af höfuðborginni. Þarna gátu Rúss-
arnir falið sig og voru öryggir fyrir eftirleitar-
mönnunum, en ein af flóðbylgjunum frá lands-
skjálftanum reif skútuna upp frá legufærun-
um og fleytti henni langt upp á land með allri
áhöfn og braut hana. Ekkert spurðist til þess-
ara manna í heilt ár, en þótt Japanir fyrirlitu
og hötuðu hvíta menn, voru þeir samt ákafir
í að læra af þeim það, sem hægt var. Þeir rann-
sökuðu nákvæmlega alla byggingu Díönu, not-
uðu úr henni það sem hægt var, en eftirlíktu
hitt, þannig byggðu þeir annað skip fyrir sjálfa
sig, og á því hófu þeir hina fyrstu ferð sína út
á úthafið, nokkrum árum seinna, og komust alla
leið til San Francisco.
Þetta varð upphafið að því, að Mutsu Ito
keisari lét kjósa nefnd hinna vitrustu manna
til að fara og kynna sér allar helztu framfarir
hvítra manna, svo að Japanir gætu hagnýtt sér
þær. Þeir áttu að íhuga hinar beztu endurbætur
í hernaðartækni, menntun og iðnaði og jafnvel
trúmálum. Japönsku sendimennirnir leystu
störf sín vel af hendi, þeir mæltu með öllu því
fullkomnasta hjá hverri þjóð, að trúmálum
undanskildum, þeir sögðust hvergi hafa rekizt
á neitt betra í þeim efnum, en það heimabrugg-
aða.
Japanir hafa orðið að þola margt mótlæti,
en úr hverri raun koma þeir stæltari og sterk-
ari. Þessi þjóð hefir vissulega margt sérkenni-
legt og skemmtilegt í fari sínu, og á sitt hlut-
verk að vinna á þessari jörð. En meðan það
náttúrulögmál ríkir, að maður verði að éta aðra
til þess að verða ekki étinn sjálfur, þá hljóta
Japanir að verða hvítum mönnum hættulegir
andstæðingar, og aldrei hefir hættan, sem af
þeim stafar, verið meiri en einmitt nú. Eftir þá
góðu aðstöðu, sem Japanir hafa nú þegar fengið,
er hér um bil áreiðanlegt, að þeir verða ekki
stöðvaðir, nema allar hvítar þjóðir taki hönd-
um saman.
Það stendur enn óhaggað sem Ballard aðmír-
áll sagði fyrir mörgum árum síðan:
„Til þess að sigrast á Japönum þar austur
frá, þarf andstæðingaflotinn að vera að minnsta
kosti þrisvar sinnum sterkari en sá, sem fyrir
er til varnar. Engin þjóð, önnur en Japan, hefir
aðstöðu til þess að hafa þarna fullkomna við-
gerðarstöð fyrir stærstu herskip, 3—4 í einu, eða
til að lyfta 100 smálesta fallbyssum, né til að
framleiða nægilegt af svo stórum skotum, sem í
þær þurfa, eða til að safna þeim milljónum smá-
lesta af olíu, sem nauðsynlegt er í nýtízku sjó-
hernaði. Án slíkra bækistöðva hlýtur að minnsta
kosti þriðjungur andstæðinga flotans að vera
óvirkur, langt í burtu frá ófriðarsvæðinu, með-
an herskip þau, sem eru á staðnum, verða að
minnsta kosti að vera helmingi fleiri, ef þau
eiga að fá nokkru áorkað. Slíkur andstæðinga-
floti, er hvergi til nú sem stendur".
Meðan mannskepnurnar láta sér engar ógnir
að kenningu verða, hvorki landskjálfta, flóð,
fárviðri eða styrjaldarhörmungar, verður hið
illa aldrei útrekið, nema með hrottalegum að-
gerðum. Hættunni, sem stafar frá yfirgangi Jap-