Sjómannadagsblaðið - 07.06.1942, Blaðsíða 52

32
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
um í áttina til lands, sáu skyndilega birtast þar
nýjar ógnir, er bjarma sló á hafflötinn, úfinn
og ógnþrunginn, frá bálinu á þilfarinu. Ham-
stola af skelfingu störðu þeir á þessar nýju ógn-
ir — geigvænleg iðuköst frá gráðugum og blóð-
þyrstum hákörlum, sem biðu hlakkandi eftir
bráð sinni.
En hver voru svo að öðru leyti skilyrði þeirra
til björgunar, sem þyrmt yrði af óvættum þess-
um. Meðfram endilangri ströndinni biðu löðr-
andi brimskaflar hinna djörfu sundgarpa, er
þangað næðu, albúnir þess að færa þá í kaf og
mylja þá í fjörugrjótinu á hinn miskunnar-
lausasta hátt.
Ekki bætti það úr skák, hve hörmulega gekk
að koma skipsbátunum, 6 að tölu, á flot. Stærsti
báturinn, sem var miðskipa, var svo umluktur
og hlaðinn allskonar skrani, að ekki varð kom-
ist að honum, samkvæmt umsögn Capt. Wright.
Tveim bátum var komið fyrir á pallinum, sem
byggður var yfir drifhjól skipsins. Annar
stjórnborðsbáturinn varð gagnslaus með öllu,
því að bátsuglurnar voru svo ryðgaðar orðnar,
að engin tök voru á að hreyfa þær. Hinum
bátnum tókst með erfiðismunum að koma út fyr-
ir skipssíðuna, en er verið var að slaka honum
niður, slitnuðu dragreipin og allir, sem í bátnum
voru, ásamt nokkrum þeirra, sem við hann
voru að vinna, drukknuðu ýmist, eða mörðust til
bana.
Skipið valt nú orðið 'mikið, og virtist þungi
þeirra, sem á afturþilfarinu stóðu, engin áhrif
hafa lengur, til að draga úr veltingnum.
Skyndilega kvað við geysileg háreysti. Hest-
arnir, sem geymdir voru niðri í farmrúmi skips-
ins, voru trylltir orðnir af skelfingu, vegna ham-
fara þess á grynningunum. Salmond skipherra
heyrði hávaðann og lét þegar í stað ljúka upp
hliðaropum á skipsbyrðingnum og hleypa hest-
unum útbyrðis. Þeim varð einnig að gefa tæki-
færi til að bjarga sér eftir föngum, og mörgum
tókst það líka, þrátt fyrir torfærurnar, sem
fyrr var getið, að komast klakklaust til lands.
Um leið og búið var að hrekja útbyrðis alla
hestana, tókst skipshöfninni loks, með aðstoð
hermannanna, að koma aðalbátnum á flot og
voru settar í hann konurnar og börnin öll, sem
með skipinu voru.
Menn geta gert sér í hugarlund sársauka
skilnaðarstundarinnar — séð í anda smábörnin
slitin grátandi frá feðrum sínum — hermönn-
unum — sem reyndu að brosa við þeim að skiln-
aði og telja kjark í ástvini sína. Kveðjunum
varð að hraða, dauðinn var nálægur, hver mín-
úta dýrmæt.
Báturin* var sloppinn nauðuglega frá hinu
ólánssama skipi, þegar skyndilega kvað við
brestur. Skipið brotnaði í tvennt á móts við
siglutréð að framan og stóð fremmri hlutinn
nær lóðréttur eftir, með bugspjótið upp á loftið.
Reykháfurinn féll fyrir borð og braut í fallinu
þilfarspallinn yfir drifhjólum skipsins stjórn-
borðsmeginn, ásamt bátnum, sem þar var, og
kramdi til bana mennina, sem enn voru að bisa
við hinar ryðguðu bátsuglur.
Það dró óðum að endalokum. Aðeins 12—15
mínútur voru liðnar, síðan skipið hafði strand-
að.
Enn tókst að koma á flot tveim bátum, áður
en skipið sökk. Var þeim róið, eins og hinum
bátnum, í nokkra fjarlægð frá skipinu og þar
beðið eftir tækifæri, til að bjarga þeim sem unnt
yrði, þegar skipið væri sokkið.
Salmond skipherra gaf nú skipun um, að allir,
sem að vinnu voru á neðri þiljum skipsins,
skyldu mæta á afturþilfarinu, þar sem her-
mennirnir stóðu, eins og fyrr var getið, fylktu
liði. Þeim var ljóst frá byrjun, að þeir biðu
hér dauða síns — en þeir tóku með karlmennsku
hinum ömurlegu forlögum sínum og trúir her-
aganum til hinnstu stundar teiguðu þeir til
botns hinn kvalafulla bikar sinn — 15 mínútna
biðtíma, fylltan ógn og skelfingu.
í vitnisburði Capt. Wright segir um þetta
meðal annars:
„Regla sú, sem um borð ríkti frá því að skip-
ið strandaði, unz það hvarf að lokum í djúpið,
tók fram öllu því, sem ég hafði hugsað mér að
hæg væri að ná, jafnvel með hinum strangasta
heraga. Og hún var sérstaklega athyglisverð,
þegar þess er gætt, að meginhluti hermann-
anna voru nýliðar í hernum. Hver og einn gerði
skyldu sína möglunarlaust. Foringjarnir fylgdu
út í æsar skipunum, sem þeim voru gefnar, eins
og verið væri að flytja liðið á skipsfjöl, en ekki
til hinnstu hvílu á hafsbotni. Munurinn var að-